آیا میدانستید 3
آیا میدانستید که : باراک اوباما همانند چند رییس جمهور پیشین آمریکا، جرالد
فورد، رونالد ریگان، جورج هربرت واکر بوش و بیل کلینتون چپ دست است؟
آیا میدانستید که : بی‌بی مریم بختیاری از مبارزان علیه استبداد صغیر، جنبش مشروطه و جریان فتح تهران بود؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۱۰ داریوش که به نام داریوش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : طاهره قرةالعین از نخستین پیروان سید علی‌محمد باب، برترین شخصیت زن در بابیه و سومین و شناخته‌شده‌ترین شخصیت زن در آئین بهایی است؟
آیا میدانستید که : جنبش نرم‌افزار آزاد جنبشی اجتماعی است که هدف آن تضمین آزادی‌های بنیادی کاربران نرم‌افزار برای استفاده، بررسی و تغییر آن میباشد؟ ریچارد استالمن بنیانگذار پروژه گنو، از پیشگامان آن به شمار می‌آید؟ (در تصویر، نشان‌وارهٔ گنو)
آیا میدانستید که : پروتون از دو کوارک بالا و یک کوارک پایین، و نوترون از دو کوارک پایین و یک کوارک بالا ساخته شده‌است؟
آیا میدانستید که : زبان برنامه‌نویسی ایدا به افتخار ایدا لاولیس، ریاضیدان، نخستین برنامه‌ساز رایانه و دختر لرد بایرون نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که : آنتیوپ تنها زن عضو قبیلهٔ آمازون‌ها بود که ازدواج کرد؟
آیا میدانستید که : دانشگاه ایالتی کنتاکی با حدود ۲٬۷۰۰ دانشجو، کوچک‌ترین دانشگاه ایالتی در کنتاکی آمریکا است؟
آیا میدانستید که : در فیلم میل مبهم هوس به کارگردانی لوئیس بونوئل، دو نفر در نقش کونچیتا بازی کردند و شخص سومی برای آن نقش گویندگی کرد؟
آیا میدانستید که : جنگ بون‌ای در سال ۱۲۷۴ میلادی، نخستین تلاش قوبلای‌خان، امپراتور مغول برای یورش به ژاپن بود؟
آیا میدانستید که : آزادماهی صورتی نر در هنگام تخم‌ریزی، گوژ بزرگی بر پشت خود درست می‌کند به همین دلیل آن را «آزادماهی گوژپشت» هم می‌خوانند؟
آیا میدانستید که : ان‌جی‌سی ۳۳۱۴ یک جفت کهکشان مارپیچی است که همپوشانی دارند و این جایگیری به اخترشناسان امکان می‌دهد تا ویژگی‌های غبار میان‌ستاره‌ای را بررسی کنند؟
آیا میدانستید که : تحیه محمدکاظم همسر ایرانی‌تبار جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر بود؟
آیا میدانستید که : نام مریلین منسون ترکیبی از نام‌های مریلین مونرو و چارلز منسون است؟
آیا میدانستید که : مسجدسلیمان نخستین منطقه ایران بود که شرکت نفت دارسی، سرانجام در ۲۶ مه ۱۹۰۸ میلادی در آنجا به نفت رسید؟
آیا میدانستید که : کتاب آرتامن یا کورش بزرگ با بیش از ۱۳٬۰۰۰ صفحه، بلندترین رمان فرانسه دربارهٔ کوروش بزرگ است که تاکنون نوشته شده؟
آیا میدانستید که : شهری بنام کرمان در ایالت کالیفرنیای آمریکا با جمعیتی حدود ۱۳۵۴۴ نفر وجود دارد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین شاه در سال ۱۲۳۰ اولین تلفن همراه موجود در ایران را داشت، که محصول کارخانه «البیس» زوریخ بود؟
آیا میدانستید که : جمجمه گویس با حدود ۲۰۰٫۰۰۰ تا ۵۰۰٫۰۰۰ سال قدمت، در سال ۲۰۰۶ در اتیوپی کشف شد؟
آیا میدانستید که : هرمزد رسام باستان‌شناس و کاشف الواح گلی حماسه گیلگمش و استوانهٔ مشهور به لوح حقوق بشر کورش در میان‌رودان است؟
آیا میدانستید که : شهر رفح از راه تونل‌های دست‌سازی که بوسیله ساکنین کنده شده‌اند با شهر رفح در کشور مصر ارتباط دارد؟
آیا میدانستید که : زبانهای بانتو گروهی متشکل از حدود ۵۰۰ زبان هستند که در گستره وسیعی از قاره آفریقا استفاده می‌شوند؟
آیا میدانستید که : سیارک ۸۱۰ آتوسا که به نام آتوسا شهبانو هخامنشی ایران نامگذاری شده، هشتصد و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : نشان قلب (♥) را به کمک معادلات ریاضی می‌توان به صورت دوبعدی و سه‌بعدی ترسیم کرد و در فهرست حروف یونیکد دارای کارکتر است؟
آیا میدانستید که : جگر چرب غذایی است که از جگر غاز یا مرغابی خانگی تهیه می‌شود که برای تهیه آن آنقدر به پرنده غذا خورانده می‌شود تا به بیماری کبد چرب مبتلا شود؟
آیا میدانستید که : تشی بزرگترین جونده ایران است؟
آیا میدانستید که : بر اساس نوشته‌های افلاطون، گاو نر مقدس‌ترین حیوان در نزد مردمان قاره افسانه‌ای آتلانتیس بود که مظهر قدرت بشمار می‌رفت؟
آیا میدانستید که : گانگنام استایل تک‌آهنگ پاپ کره‌ای میباشد که تا تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲ بیش از ۸۰۰ میلیون بیننده در یوتیوب داشته است؟
آیا میدانستید که : هَگیس یا چغور پغور خوراک ملی اسکاتلند به‌شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : در کشور رواندا برای حفظ محیط زیست استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است؟
آیا میدانستید که : لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : ماری کوری نخستین زن برندهٔ جایزه نوبل و تنها برندهٔ دو جایزه نوبل در دو زمینهٔ علمی گوناگون است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۰۹ کوروش که به نام کوروش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و نهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : جسد چارلی چاپلین یک سال پس از مرگش توسط دو مهاجر بلغاری و لهستانی در سال ۱۹۷۸ از خاک خارج شد و در ازای بازگرداندن جسد از وکیل چاپلین تقاضای دریافت پول کردند؟
آیا میدانستید که : آئین به‌آفریدان از نخستین جنبش‌های ایرانی ضد عرب و ضد اسلام بود که به‌آفرید یک ایرانی خراسانی در زمان ابومسلم خراسانی پایه‌گذاری کرد؟
آیا میدانستید که : در زمان جنبش مشروطه، حزب دموکرات را عامیون، حزب محافظه‌کار را اعتدالیون، و حزب سوسیال دمکرات را اجتماعیون عامیون نامگذاری کرده بودند که معادل عربی-فارسی گرایش هر حزب بود؟
آیا میدانستید که : سیندی نام عملیاتی زنی بود که به عنوان توریست آمریکایی، مردخای وانونو را به بهانه گردش از انگلستان به ایتالیا برد تا مامورین موساد او را دستگیر کنند؟
آیا میدانستید که : تا پیش از تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه برنامه هسته‌ای ایران، بیش از شصت درصد مبادلات بانکی دولت ایران از طریق بانک بریتانیایی اچ‌اس‌بی‌سی انجام می‌گرفت؟
آیا میدانستید که : نسبت طلایی در ریاضیات و هنر هنگامی است که نسبت بخش بزرگتر به بخش کوچکتر، برابر با نسبت کل به بخش بزرگتر باشد؟
آیا میدانستید که : مجموعه نقاشی‌های صادق هدایت را برادرزادهٔ او جهانگیر، با عنوان «آلبوم نقاشی‌های هدایت» منتشر کرده‌است؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل مقرر کرد شهر اورشلیم برای مدت ده سال در کنترل هیچ کدام از دو منطقه فلسطین و اسرائیل قرار نگیرد و با یک رژیم ویژهٔ بین‌المللی با نظارت سازمان ملل اداره شود که البته این طرح هیچگاه اجرایی نشد؟
آیا میدانستید که : باشگاه فوتبال اینتر میلان تنها باشگاه کشور ایتالیاست که تا کنون از سری آ به دستهٔ پائین تر سقوط نکرده است؟
آیا میدانستید که : مرتضی احمدی، گوینده، خواننده و بازیگر سینما و تلویزیون، تا سال ۱۳۲۵ در باشگاه فوتبال راه‌آهن بازیکن و مربی بود؟
آیا میدانستید که : احسان نراقی (۱۳۰۵- ۱۳۹۱) نویسنده، و جامعه‌شناس ایرانی و تنها فرد ایرانی است که معاون یونسکو بوده‌است؟
آیا میدانستید که : مریخ‌نورد کنجکاوی سنگین‌ترین جسم دست‌ساخت بشر است که با وزن ۹۰۰ کیلوگرم، برای ماموریت تحقیقاتی ۲ ساله در گودال گیل بر سطح مریخ نشست؟
آیا میدانستید که : مو یان، نام مستعار گوان موئه برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۲ است، که معنایش به چینی «سکوت کن» است؟
آیا میدانستید که : اِستِر از شخصیت‌های تنخ یهودی یا عهد عتیق در انجیل و شخصیت محوری کتاب استر است؟ بنا به مندرجات کتاب استر وی همسر و ملکهٔ اخشورش پادشاه ایرانی بود؟
آیا میدانستید که : جنبش ضد تنباکو در آلمان نازی نخستین جنبش بر ضد استعمال تنباکو و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در تاریخ معاصر بود؟
آیا میدانستید که : بمباران‌های شیمیایی صدام حسین در مجموع در ۳۷۸ مورد در طول هشت سال جنگ ایران و عراق رخ داد که موجب کشته و زخمی شدن بیش از پنجاه هزار نفر شهروندان ایران و عراق شد؟
آیا میدانستید که : در ونیز امکان حرکت خودرو وجود ندارد و حمل و نقل عمومی به جای اتوبوس و تاکسی‌های معمول، توسط اتوبوس دریایی انجام می‌شود؟
آیا میدانستید که : گرینلند با ۲،۱۷۵،۵۹۰ کیلومتر مربع پهنا، پس از استرالیا دومین جزیره بزرگ جهان و بخشی از کشور دانمارک شمرده می‌شود؟
آیا میدانستید که : نخستین نشانه‌های اهلی‌سازی بز در ایران یافت شده که مربوط به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد است؟
آیا میدانستید که : خوکچه هندی بومی آمریکای جنوبی است و اینکاها این حیوان را دست‌آموز کرده بودند و حتی از گوشت آن خوراکی تهیه می‌کردند و در مراسم مذهبی و طب سنتی از آن استفاده می‌کردند؟
آیا میدانستید که : قلهٔ کوه تاکائو در منطقه تامای توکیو بیشترین تعداد صعود کننده را در بین تمامی کوه‌های جهان داراست و هر سال به طور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون نفر از قلهٔ تاکائو بازدید می‌کنند؟
آیا میدانستید که : اجرام مسیه نام ۱۱۰ جرم غیرستاره‌ای بود که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس اهل فرانسه شناسایی و گردآوری شده‌اند؟
آیا میدانستید که : ریشه نام‌های الگوریتم و علم جبر برگرفته از نام خوارزمی، دانشمند ستاره‌بین، ستاره‌شناس، ریاضیدان بزرگ ایرانی است؟
آیا میدانستید که : دوردست‌ترین‌ها مکان‌هایی در زمین هستند که می‌توان آنها را از نظر جغرافیایی به عنوان مکان‌هایی دوردست‌تر از دیگر مکان‌ها به‌شمار آورد؟
آیا میدانستید که : امیرعباس هویدا با داشتن ۱۳ سال سابقه نخست‌وزیری در دوران محمدرضا پهلوی، طولانی‌ترین زمان خدمت در تاریخ ایران به عنوان رئیس دولت را داراست؟
آیا میدانستید که : ۱۷ نفر از ۲۹ شرکت‌کننده در پنجمین کنفرانس سلوی برندهٔ جایزه نوبل فیزیک بوده یا بعدها این جایزه را دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : در سال ۲۰۱۲ ویکی‌پدیای فارسی در میان دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا رتبه هجدهم را داشت و صفحاتش در هر ساعت ۷۱،۳۲۵ بار مشاهده شده‌اند؟
آیا میدانستید که : عبدالقدیر خان پدر انرژی هسته‌ای پاکستان در ژانویه ۲۰۰۴ به دست داشتن در یک شبکه بین‌المللی برای تکثیر غیرقانونی دانش هسته‌ای به کره شمالی، ایران و لیبی اعتراف کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین عکس تاریخ بدست ژوزف نیسه‌فور، مخترع اهل فرانسه در سال ۱۸۲۶ میلادی گرفته شد؟
آیا میدانستید که : بزرگترین اثر مجوسی اهوازی، کتاب مَلِکی نام دارد که منظم‌تر و خلاصه‌تر از کتاب الحاوی رازی و کاربردی‌تر از کتاب قانون ابن سینا میباشد؟
آیا میدانستید که : لوچو، کشتی پهلوانی و سنتی استان مازندران میباشد که بیشتر در ۲۸ تیرماه هر سال برای شناسایی پهلوان منطقه، هم‌زمان با آیینی که به جشن مردگان معروف است برگزار می‌شود؟
آیا میدانستید که : کلمهٔ بایکوت از نام چارلز بایکوت، گرفته شده و استفاده از آن در زبان انگلیسی از زمان نزاع زمین در ایرلند آغاز شد وی در سال ۱۸۸۰ توسط ایرلندی‌ها از لحاظ اجتماعی طرد (بایکوت) شد؟
آیا میدانستید که : شکند گمانیک ویچار کتابی به زبان پارتی از مردان‌فرخ پسر اورمزدداد و از کتاب‌های مهم زرتشتیان است که برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دین‌های یهودی، مسیحیت، مانوی و تا اندازهای اسلام نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : عنایت‌الله گنجی در روز سوم شهریور ۱۳۲۰ توانست با شلیک چند گلوله، یکی از هواپیمای انگلیسی متفقین که قصد فرود در فرودگاه هفتکل را داشت ساقط کند؟ (در تصویر، آرامگاه گنجی)
آیا میدانستید که : منشور حقوق ایالات متحده آمریکا پس از جنگ استقلال با بریتانیا برای اعطای حقوق اولیه به شهروندان به صورت ۱۰ متمم به قانون اساسی آمریکا تدوین شد و این امکان را به مردم داد تا با ایجاد گروه‌های شبه‌نظامی برای مقابله با خودکامگی احتمالی زمامداران در این کشور بتوانند عکس‌العمل نشان دهند؟
آیا میدانستید که : انقلاب زمستانی، که منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری مانند شب یلدا، حنوکا و کریسمس است، لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در آنسوی نیم‌کره ناظر قرار دارد و پس از آن طول روزها بلندتر می‌شود؟
آیا میدانستید که : بیست سال پس از گشایش دارالفنون، ناصرالدین‌شاه قاجار پس از مسافرتی به اروپا، دستور داد که در تهران بیمارستانی به سبک اروپایی بسازند؟ این ساختمان قدیمی که در نزدیکی چهارراه حسن‌آباد قرار داشت اکنون با تغییرات و افزودن ساختمانهای دیگر به آن، بیمارستان سینا نامیده می‌شود؟
آیا میدانستید که : ایناف ایز ایناف یک سازمان ناسودبر در آمریکا است که برای امن کردن اینترنت برای کودکان تلاش می‌کند و در تصویب قوانینی در این زمینه نقش داشته‌است؟
آیا میدانستید که : پس از ساخت شمشیرهای قادسیه، به دستور صدام حسین، کلاهخود ۵۰۰۰ سرباز ایرانی کشته شده در جنگ را در اطراف آن قرار دادند؟ در هر یک از کلاه‌خودها نیز با شلیک یک گلوله، سوراخی ایجاد کردند؟
آیا میدانستید که : عملیات آخوندک حملهٔ نیروی دریایی آمریکا به دو سکوی نفتی ایران در اواخر جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ است که به تلافی برخورد یک مین دریایی رهاشده از کشتی مین‌گذار ایران اجر به ناوچهٔ آمریکایی ساموئل بی. رابرتز انجام شد؟
آیا میدانستید که : دانشنامه اسلام نخستین دایرةالمعارف به سبک مدرن در موضوع اسلام‌شناسی بود که در سال‌های ۱۹۱۳-۱۹۳۸ اولین نسخهٔ آن توسط خاورشناسان غربی به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسوی چاپ شد و شروعی بود برای تالیف و ترجمهٔ دانشنامه‌های اسلامی دیگر؟
آیا میدانستید که : زبان انگلیسی با یک میلیارد سخنور (بومی و زبان دوم) رتبه دوم پرکاربردترین زبان دنیا را بعد از زبان ماندرین معیار (چینی استاندارد) دارد؟
آیا میدانستید که : ماکائو از ۲۰ نوامبر ۱۵۵۵ تا ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹، مستعمره پرتغال بود؟ ماکائو آخرین نقطه باقیمانده از استعمار اروپا در آسیا بود؟
آیا میدانستید که : ۱۶۲ پیروزی از ۲۷۱ پیروزی هوایی ایران در جنگ ایران و عراق توسط جنگنده‌های اف-۱۴ تام‌کت بدست آمد؟
آیا میدانستید که : آلاسکا بزرگترین و یکی از ثروتمندترین ایالت‌های آمریکا است که در سال ۱۸۶۷ به مبلغ ۷٫۲ میلیون دلار از روسیه خریداری شد؟
آیا میدانستید که : روئال آمونسن جستجوگر نروژی دو قطب شمال و جنوب و نخستین کسی است که به هر دو قطب شمال و جنوب رسید؟
آیا میدانستید که : رودلف هس آخرین بازمانده کابینه هیتلر، در حالی که ۹۳ سال سن داشت در زندانی در غرب برلین درگذشت وی تنها بازمانده نازی‌ها بود که دارای مقبره مشخص بود؟
آیا میدانستید که : ابن سینا، ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آنها در زمینه پزشکی و فلسفه است؟
آیا میدانستید که : عمارت عالی‌قاپو آستانه‌ای از جنس مرمر داشت که مردم آن زمان برای ابراز ادب و احترام نسبت به شاهان صفوی در آنجا به زمین می‌افتادند و آستانه را می‌بوسیدند؟
آیا میدانستید که : رمان آرزوهای بزرگ در ابتدا یک داستان دنباله‌دار بود که از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در یک هفته‌نامه به چاپ می‌رسید؟
آیا میدانستید که : در دوره حکومت خسرو پرویز در گور، کتابی به زبان پارسی میانه درباره آیین دادرسی ایران بنام مادگان هزار دادستان بوسیله فرخ‌مرد بهرامان نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : تار در گذشته پنج سیم داشت و بعدها درویش‌خان سیم ششمی به آن افزود که همچنان با شش سیم به کار می‌رود؟
آیا میدانستید که : استان خراسان جنوبی و شهرستان قائنات تولید ۹۵ درصد از زرشک ایران را در اختیار دارد؟ ایران بزرگترین تولید کننده زرشک در دنیاست؟
آیا میدانستید که : مرتضی نی‌داوود در سال‌های پس از انقلاب پیش درآمد آواز اصفهان را به شیوه‌ای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم نمود که به عنوان موسیقی اصلی سریال هزاردستان انتخاب شد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین‌شاه قاجار پیش از پادشاهی، «ناصرالدین میرزا» و پس از مرگ، «شاه شهید» خوانده می‌شد؟
آیا میدانستید که : لیندا هانت نخستین کسی بود که جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای بازی در نقش شخصیتی مذکر دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : در گاهشماری ایران، پنجمین ماه که مرداد نام دارد از نظر لغوی و معناشناسی در اصل امرداد و به معنای نامیرایی و جاودانگی است؟
آیا میدانستید که : امینم در ترانهٔ خدای رپ ۹۷ واژه را در مدت ۱۵ ثانیه می‌خواند؟
آیا میدانستید که : ابومسلم‌نامه حماسه‌ای برگرفته از زندگی ابومسلم خراسانی است که توسط ابوعبدالله مرزبانی نوشته شد؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ بود؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک می‌آید؟
آیا میدانستید که : زرتشت از نخستین شاعران ایران، سرایندهٔ گاتاها، از سرودهای مذهبی ایران باستان بوده‌است؟ (در تصویر، نماد فروهر)
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته می‌شود؟
آیا میدانستید که : جریان بنگوئلای اقیانوس منجمد جنوبی اندکی اثر ال‌نینیویی دارد؟
آیا میدانستید که : هر بطری شیواس ریگل شمشیر حاوی ویسکی‌های حداقل ۴۵ ساله و تزئین شده با ۲۲ قیراط الماس به قیمت ۲۰۰٬۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد؟
آیا میدانستید که : نوروز در سال ۵۳۸ پیش از میلاد توسط کوروش بزرگ به عنوان جشن ملی ایران اعلام‌شد؟
آیا میدانستید که : آلفا قنطورس بی‌بی نزدیک‌ترین سیارهٔ فراخورشیدی به زمین و پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به منظومهٔ شمسی است؟
آیا میدانستید که : خسرو پرویز طی ماجرایی با کودتای پسر بزرگش قباد دوم به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : قمارخانه‌های ماکائو در سال ۲۰۱۲ درآمدی برابر ۳۸ میلیارد دلار داشتند. این مبلغ در قمارخانه‌های لاس‌وگاس تنها ۶ میلیارد دلار بود؟
آیا میدانستید که : آتلانتیس نام قاره‌ای افسانه‌ای است که بر پایهٔ نوشته‌های افلاطون در زمان‌های قدیم وجود داشته‌است؟
آیا میدانستید که : داستان‌های شاهنامه برگرفته از شاهنامهٔ ابومنصوری است و تنها برخی نبردهای رستم و داستان‌هایی مانند بیژن و منیژه و بیژن و گرازان زادهٔ ذهن فردوسی بوده‌است؟
آیا میدانستید که : کنسرتو پیانو شماره ۵ آخرین و شناخته‌شده‌ترین کنسرتو پیانو بتهوون است که وی آن را در شرایط سخت اشغال وین توسط ناپلئون و سپاهیانش تصنیف کرد؟
آیا میدانستید که : پیشینۀ فوتبال به سدهٔ دوم و سوم پیش از میلاد در چین باز می‌گردد؟
آیا میدانستید که : در فرانسه برای ساخت پل کنکورد از سنگ‌های قلعه معروف باستیل استفاده شده است؟
آیا میدانستید که : شهاب‌سنگ هوبا بزرگترین شهاب‌سنگ شناخته شده بر روی زمین است؟
آیا میدانستید که : مردم نروژ تاکنون در دو همه‌پرسی در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۹۴ میلادی به عضویت این کشور در اتحادیه اروپا رأی مخالف داده‌اند؟
آیا میدانستید که : نورپردازی برج ساختمان مرکزی دانشگاه تگزاس در آستین در مناسبت‌های گوناگون مانند موفقیت‌های علمی و ورزشی دانشجویان دانشگاه، تغییر می‌کند؟
آیا میدانستید که : مغز آلبرت اینشتین پس از مرگ او از سرش خارج گردید تا برای یافتن دلیل نبوغ او مورد مطالعه قرار گیرد؟
آیا میدانستید که : آزتک‌ها، قارچ‌های جادو را «گوشت خدایان» می‌نامیدند و در مراسم تاج‌گذاری موکتزومای دوم در سال ۱۵۰۲ میلادی نیز از این قارچ‌ها استفاده کردند؟
آیا میدانستید که : نام نماد رسمی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، فولکو از ترکیب دو واژهٔ پرتغالی «futebol» (فوتبال) و «ecologia» (بوم‌شناسی) گرفته شده است؟
آیا میدانستید که : ولادیمیر شوخوف، مهندس روس که برای سازه‌های فلزیش شناخته می‌شود، در ۲۴ سالگی به دلیل ناامیدی تصمیم گرفت مهندسی را رها کند و در دانشکده پزشکی ثبت‌نام کرد؟
آیا میدانستید که : کاخ مارینسکی در سن پترزبورگ به دستور نیکلای یکم و به عنوان هدیه ازدواج دخترش، ماریا ساخته شد؟
آیا میدانستید که : در سال شش امپراتور (۲۳۸ میلادی) شش نفر به عنوان امپراتور روم قدرت را در دست داشتند؟
آیا میدانستید که : مارگریت پرت نویسنده و عارف فرانسوی بود که در سال ۱۳۱۰ میلادی توسط دادگاه تفتیش عقاید محکوم و در پاریس سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : کا گ ب چندین بار تلاش کرد رودلف نوریف را به شوروی بازگرداند اما هربار ناموفق بود؟
آیا میدانستید که : گرگ کاپیتول تندیسی مفرغی از ماده گرگی در حال شیر دادن به بانیان افسانه‌ای شهر رم، رموس و رمولوس است؟
آیا میدانستید که : بخش‌هایی از ترانهٔ عشق یکسان که توسط مری لمبرت خوانده می‌شود به زندگی واقعی خود او اشاره دارد؟
آیا میدانستید که : پاتریشیا کرنول، نویسندهٔ مشهور داستان‌های جنایی، در جوانی از اختلال خوردن در رنج بوده و مدت کوتاهی نیز در بیمارستان روانی بستری بوده است؟
آیا میدانستید که : تعداد افرادی که در سال ۲۰۱۲ در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به ایدز مبتلا شده‌اند، در مقایسه با سال ۲۰۰۱ بیش از ۵۰٪ افزایش داشته است؟ (در تصویر، روبان سرخ)
آیا میدانستید که : تراژدی دوحه نامی است که طرفداران تیم ملی فوتبال ژاپن به بازی سال ۱۹۹۳ این کشور با عراق داده‌اند که در پی آن ژاپن از راهیابی به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ بازماند و جای خود را به کره جنوبی داد؟
آیا میدانستید که : پیش از آنکه جیمز دبلیو پترسون وارد مجلس سنای آمریکا شود، چندین سال در کالج دارتموث ریاضیات، اخترشناسی و هواشناسی تدریس می‌کرد؟
آیا میدانستید که : کلیسای افغان در بمبئی برای بزرگداشت کشته‌شدگان جنگ اول افغان و انگلیس ساخته شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک نخستین کشوری بود که قانون اتحاد مدنی همجنس‌گرایان را در سال ۱۹۸۹ تصویب کرد؟
آیا میدانستید که : والری سولاناس نویسنده فمینیست رادیکال آمریکایی بود که پس از تلاشی ناموفق برای قتل اندی وارهول به شهرت رسید؟
آیا میدانستید که : متیو مک‌کانهی و جرد لتو برای بازی در فیلم باشگاه خریداران دالاس هرکدام به ترتیب حدود ۲۳ و ۱۴ کیلوگرم وزن کم کردند؟
آیا میدانستید که : بالاتنه نفرتیتی تندیسی از سنگ آهک و گچ که قدمت آن به حدود سال ۱۳۵۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، از زمان کشف در سال ۱۹۱۲ به عنوان نمادی از زیبایی زنانه در دوران باستان شناخته می‌شود؟
آیا میدانستید که : در نشان ملی گرینلند نقش خرسی قطبی وجود دارد که پنجه چپش را بالا گرفته است، به این خاطر که بومیان گرینلند معتقدند خرس‌های قطبی چپ‌دست هستند؟
آیا میدانستید که : اچ‌ام‌اس اوشن در تمام مدتی که در نیروی دریایی بریتانیا خدمت می‌کرد، هیچگاه در آب‌های بریتانیا لنگر نینداخت؟
آیا میدانستید که : ستاره‌های کرملین ستاره‌های شیشه‌ای یاقوتی هستند که در دهه ۱۹۳۰ میلادی بر بالای پنج برج از برج‌های کاخ کرملین نصب شدند؟
آیا میدانستید که : محمد بن لادن کارآفرین ثروتمند عرب و پدر بیش از ۵۰ فرزند از جمله اسامه بن لادن بود؟
آیا میدانستید که : هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ مزه است که زنان باردار از آن برای سقط جنین استفاده می‌کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : کوین اوهالوران شناگر استرالیایی دارنده یک مدال طلا در المپیک تابستانی ۱۹۵۶، در ۳۹ سالگی با شلیک گلوله‌ای تصادفاً موجب مرگ خود شد؟
آیا میدانستید که : احتمال شکل‌گیری دو بلور برف با ساختار کاملاً یکسان به قدری ناچیز است که حتی در میان تمام دانه‌های بلور ایجاد شده در تاریخ سیاره زمین، وجود دو بلور کاملاً مشابه بسیار نامحتمل است؟
آیا میدانستید که : برقی که مارماهی آمریکای جنوبی تولید می‌کند می‌تواند ده لامپ را روشن کند؟
آیا میدانستید که : گروه چهارتایی کلاین کوچک‌ترین گروه نادوری است؟
آیا میدانستید که : مری اندرسن نخستین برف‌پاک‌کن کارای خودرو را اختراع کرد؟
آیا میدانستید که : محمد میرزا کاشف‌السلطنه نخستین فرد ایرانی است که چای را از هندوستان به ایران آورد و شهر لاهیجان را به دلیل وجود هوای مناسب برای کشت چای انتخاب کرد؟
آیا میدانستید که : کشور فنلاند به دلیل داشتن دریاچه‌های زیاد ملقب به کشور هزار دریاچه است؟
آیا میدانستید که : ترنس تائو ریاضیدان استرالیایی در ۱۰ سالگی توانست در المپیاد ریاضی مدال برنز بگیرد. او هنگامی مدال طلا گرفت که هنوز ۱۳ سالش نشده بود؟
آیا میدانستید که : برگ‌های دیفنباخیا، از گیاهان تزیینی که در آپارتمان‌ها نگهداری می‌شود، سمی بوده و چنانچه خورده شوند باعث مسمومیت و گاه مرگ می‌گردند؟
آیا میدانستید که : در فرایند تولید مثل اسب‌های دریایی، جنس نر باردار می‌شود؟
آیا میدانستید که : فرشید مثقالی تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان تنها برندهٔ ایرانی جایزه هانس کریستین آندرسن است؟
آیا میدانستید که : شطرنج نیشابوری از کهن‌ترین مجموعه‌های موجود شطرنج است که در پژوهش‌های باستان‌شناسی نیشابور یافت شد؟
آیا میدانستید که : نیل با حدود ۶٬۶۵۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است؟
آیا میدانستید که : کاخ فارنیسه از نمونه‌های مهم معماری دوره رنسانس در رم، اکنون مقر سفارت فرانسه در ایتالیا است؟
آیا میدانستید که : ویلیام لورنس براگ جوان‌ترین برنده جایزه نوبل است که در ۲۵ سالگی (۱۹۱۵ میلادی) همراه با پدرش، ویلیام هنری براگ، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : تک‌چهره یاکوب د گین سوم اثر رامبرانت تاکنون چهار بار ربوده شده و از این نظر در بین تمام تابلوهای نقاشی دارای رکورد است؟
آیا میدانستید که : هیپاتیا بانوی ریاضیدان و فیلسوف یونانی بود که به اتهام جادوگری و توطئه علیه مسیحیت، کشته و سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک وجود دارد که رنگ دریا را به قهوه‌ای مایل به سرخ تغییر می‌دهند؟
آیا میدانستید که : جیوه تنها فلزی است که در شرایط استاندارد دما و فشار مایع است؟
آیا میدانستید که : فیل‌های مادر وقت زیادی را با خرطوم‌هایشان صرف لمس و نوازش بچه‌هایشان می‌کنند و بچه‌ای که نوازش نشود کم‌تر از بچه‌ای که تماس زیادی با مادرش داشته رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : اندونزی مجموعه‌ای از حدود ۱۷،۵۰۸ جزیره بزرگ و کوچک در اقیانوس آرام است؟
آیا میدانستید که : مار بوآ با کمک گرفتن از ماهیچه‌های قدرتمندی که دارد شکار را خفه کرده و یکجا می‌بلعد و پس از آن برای هفته‌ها و گاه ماه‌ها بدون غذا به زندگی خود ادامه می‌دهد؟
آیا میدانستید که : ژان-فرانسوا-ترز شالگرین، معمار فرانسوی جنبش نوکلاسیسیسم، پیش از کامل شدن شناخته‌شده‌ترین اثرش، طاق پیروزی درگذشت؟
آیا میدانستید که : کوآلاها زمان زیادی را در خواب بر روی شاخه‌های درخت اوکالیپتوس می‌گذرانند که به ۲۰ ساعت در روز نیز می‌رسد؟
آیا میدانستید که : پاوان رقصی اشرافی است که بیشتر در دوره رنسانس و بسیار کند و با وقار اجرا می‌شده است؟
آیا میدانستید که : کاترین بیگلو نخستین زنی است که برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده‌است؟
آیا میدانستید که : ۸۵ تا ۹۰ درصد خانه‌ها در ایسلند از انرژی زمین‌گرمایی برای تأمین آب گرم و گرمایش خود بهره می‌برند؟
آیا میدانستید که : بی‌بی مریم بختیاری از مبارزان علیه استبداد صغیر، جنبش مشروطه و جریان فتح تهران بود؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۱۰ داریوش که به نام داریوش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : طاهره قرةالعین از نخستین پیروان سید علی‌محمد باب، برترین شخصیت زن در بابیه و سومین و شناخته‌شده‌ترین شخصیت زن در آئین بهایی است؟
آیا میدانستید که : جنبش نرم‌افزار آزاد جنبشی اجتماعی است که هدف آن تضمین آزادی‌های بنیادی کاربران نرم‌افزار برای استفاده، بررسی و تغییر آن میباشد؟ ریچارد استالمن بنیانگذار پروژه گنو، از پیشگامان آن به شمار می‌آید؟ (در تصویر، نشان‌وارهٔ گنو)
آیا میدانستید که : پروتون از دو کوارک بالا و یک کوارک پایین، و نوترون از دو کوارک پایین و یک کوارک بالا ساخته شده‌است؟
آیا میدانستید که : زبان برنامه‌نویسی ایدا به افتخار ایدا لاولیس، ریاضیدان، نخستین برنامه‌ساز رایانه و دختر لرد بایرون نامگذاری شده است؟
آیا میدانستید که : آنتیوپ تنها زن عضو قبیلهٔ آمازون‌ها بود که ازدواج کرد؟
آیا میدانستید که : دانشگاه ایالتی کنتاکی با حدود ۲٬۷۰۰ دانشجو، کوچک‌ترین دانشگاه ایالتی در کنتاکی آمریکا است؟
آیا میدانستید که : در فیلم میل مبهم هوس به کارگردانی لوئیس بونوئل، دو نفر در نقش کونچیتا بازی کردند و شخص سومی برای آن نقش گویندگی کرد؟
آیا میدانستید که : جنگ بون‌ای در سال ۱۲۷۴ میلادی، نخستین تلاش قوبلای‌خان، امپراتور مغول برای یورش به ژاپن بود؟
آیا میدانستید که : آزادماهی صورتی نر در هنگام تخم‌ریزی، گوژ بزرگی بر پشت خود درست می‌کند به همین دلیل آن را «آزادماهی گوژپشت» هم می‌خوانند؟
آیا میدانستید که : ان‌جی‌سی ۳۳۱۴ یک جفت کهکشان مارپیچی است که همپوشانی دارند و این جایگیری به اخترشناسان امکان می‌دهد تا ویژگی‌های غبار میان‌ستاره‌ای را بررسی کنند؟
آیا میدانستید که : تحیه محمدکاظم همسر ایرانی‌تبار جمال عبدالناصر، رئیس جمهور مصر بود؟
آیا میدانستید که : نام مریلین منسون ترکیبی از نام‌های مریلین مونرو و چارلز منسون است؟
آیا میدانستید که : مسجدسلیمان نخستین منطقه ایران بود که شرکت نفت دارسی، سرانجام در ۲۶ مه ۱۹۰۸ میلادی در آنجا به نفت رسید؟
آیا میدانستید که : کتاب آرتامن یا کورش بزرگ با بیش از ۱۳٬۰۰۰ صفحه، بلندترین رمان فرانسه دربارهٔ کوروش بزرگ است که تاکنون نوشته شده؟
آیا میدانستید که : شهری بنام کرمان در ایالت کالیفرنیای آمریکا با جمعیتی حدود ۱۳۵۴۴ نفر وجود دارد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین شاه در سال ۱۲۳۰ اولین تلفن همراه موجود در ایران را داشت، که محصول کارخانه «البیس» زوریخ بود؟
آیا میدانستید که : جمجمه گویس با حدود ۲۰۰٫۰۰۰ تا ۵۰۰٫۰۰۰ سال قدمت، در سال ۲۰۰۶ در اتیوپی کشف شد؟
آیا میدانستید که : هرمزد رسام باستان‌شناس و کاشف الواح گلی حماسه گیلگمش و استوانهٔ مشهور به لوح حقوق بشر کورش در میان‌رودان است؟
آیا میدانستید که : شهر رفح از راه تونل‌های دست‌سازی که بوسیله ساکنین کنده شده‌اند با شهر رفح در کشور مصر ارتباط دارد؟
آیا میدانستید که : زبانهای بانتو گروهی متشکل از حدود ۵۰۰ زبان هستند که در گستره وسیعی از قاره آفریقا استفاده می‌شوند؟
آیا میدانستید که : سیارک ۸۱۰ آتوسا که به نام آتوسا شهبانو هخامنشی ایران نامگذاری شده، هشتصد و دهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : نشان قلب (♥) را به کمک معادلات ریاضی می‌توان به صورت دوبعدی و سه‌بعدی ترسیم کرد و در فهرست حروف یونیکد دارای کارکتر است؟
آیا میدانستید که : جگر چرب غذایی است که از جگر غاز یا مرغابی خانگی تهیه می‌شود که برای تهیه آن آنقدر به پرنده غذا خورانده می‌شود تا به بیماری کبد چرب مبتلا شود؟
آیا میدانستید که : تشی بزرگترین جونده ایران است؟
آیا میدانستید که : بر اساس نوشته‌های افلاطون، گاو نر مقدس‌ترین حیوان در نزد مردمان قاره افسانه‌ای آتلانتیس بود که مظهر قدرت بشمار می‌رفت؟
آیا میدانستید که : گانگنام استایل تک‌آهنگ پاپ کره‌ای میباشد که تا تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۲ بیش از ۸۰۰ میلیون بیننده در یوتیوب داشته است؟
آیا میدانستید که : هَگیس یا چغور پغور خوراک ملی اسکاتلند به‌شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : در کشور رواندا برای حفظ محیط زیست استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ممنوع است؟
آیا میدانستید که : لاله گل ملی کشورهای ایران، افغانستان، ترکیه، هلند، مجارستان و بلژیک به شمار می‌آید؟
آیا میدانستید که : ماری کوری نخستین زن برندهٔ جایزه نوبل و تنها برندهٔ دو جایزه نوبل در دو زمینهٔ علمی گوناگون است؟
آیا میدانستید که : سیارک ۷۲۰۹ کوروش که به نام کوروش بزرگ نامگذاری شده، هفت هزار و دویست و نهمین سیارک کشف شده‌است؟
آیا میدانستید که : جسد چارلی چاپلین یک سال پس از مرگش توسط دو مهاجر بلغاری و لهستانی در سال ۱۹۷۸ از خاک خارج شد و در ازای بازگرداندن جسد از وکیل چاپلین تقاضای دریافت پول کردند؟
آیا میدانستید که : آئین به‌آفریدان از نخستین جنبش‌های ایرانی ضد عرب و ضد اسلام بود که به‌آفرید یک ایرانی خراسانی در زمان ابومسلم خراسانی پایه‌گذاری کرد؟
آیا میدانستید که : در زمان جنبش مشروطه، حزب دموکرات را عامیون، حزب محافظه‌کار را اعتدالیون، و حزب سوسیال دمکرات را اجتماعیون عامیون نامگذاری کرده بودند که معادل عربی-فارسی گرایش هر حزب بود؟
آیا میدانستید که : سیندی نام عملیاتی زنی بود که به عنوان توریست آمریکایی، مردخای وانونو را به بهانه گردش از انگلستان به ایتالیا برد تا مامورین موساد او را دستگیر کنند؟
آیا میدانستید که : تا پیش از تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه برنامه هسته‌ای ایران، بیش از شصت درصد مبادلات بانکی دولت ایران از طریق بانک بریتانیایی اچ‌اس‌بی‌سی انجام می‌گرفت؟
آیا میدانستید که : نسبت طلایی در ریاضیات و هنر هنگامی است که نسبت بخش بزرگتر به بخش کوچکتر، برابر با نسبت کل به بخش بزرگتر باشد؟
آیا میدانستید که : مجموعه نقاشی‌های صادق هدایت را برادرزادهٔ او جهانگیر، با عنوان «آلبوم نقاشی‌های هدایت» منتشر کرده‌است؟
آیا میدانستید که : در سال ۱۹۴۷ قطعنامه ۱۸۱ سازمان ملل مقرر کرد شهر اورشلیم برای مدت ده سال در کنترل هیچ کدام از دو منطقه فلسطین و اسرائیل قرار نگیرد و با یک رژیم ویژهٔ بین‌المللی با نظارت سازمان ملل اداره شود که البته این طرح هیچگاه اجرایی نشد؟
آیا میدانستید که : باشگاه فوتبال اینتر میلان تنها باشگاه کشور ایتالیاست که تا کنون از سری آ به دستهٔ پائین تر سقوط نکرده است؟
آیا میدانستید که : مرتضی احمدی، گوینده، خواننده و بازیگر سینما و تلویزیون، تا سال ۱۳۲۵ در باشگاه فوتبال راه‌آهن بازیکن و مربی بود؟
آیا میدانستید که : احسان نراقی (۱۳۰۵- ۱۳۹۱) نویسنده، و جامعه‌شناس ایرانی و تنها فرد ایرانی است که معاون یونسکو بوده‌است؟
آیا میدانستید که : مریخ‌نورد کنجکاوی سنگین‌ترین جسم دست‌ساخت بشر است که با وزن ۹۰۰ کیلوگرم، برای ماموریت تحقیقاتی ۲ ساله در گودال گیل بر سطح مریخ نشست؟
آیا میدانستید که : مو یان، نام مستعار گوان موئه برندهٔ جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۲ است، که معنایش به چینی «سکوت کن» است؟
آیا میدانستید که : اِستِر از شخصیت‌های تنخ یهودی یا عهد عتیق در انجیل و شخصیت محوری کتاب استر است؟ بنا به مندرجات کتاب استر وی همسر و ملکهٔ اخشورش پادشاه ایرانی بود؟
آیا میدانستید که : جنبش ضد تنباکو در آلمان نازی نخستین جنبش بر ضد استعمال تنباکو و مصرف نوشیدنی‌های الکلی در تاریخ معاصر بود؟
آیا میدانستید که : بمباران‌های شیمیایی صدام حسین در مجموع در ۳۷۸ مورد در طول هشت سال جنگ ایران و عراق رخ داد که موجب کشته و زخمی شدن بیش از پنجاه هزار نفر شهروندان ایران و عراق شد؟
آیا میدانستید که : در ونیز امکان حرکت خودرو وجود ندارد و حمل و نقل عمومی به جای اتوبوس و تاکسی‌های معمول، توسط اتوبوس دریایی انجام می‌شود؟
آیا میدانستید که : گرینلند با ۲،۱۷۵،۵۹۰ کیلومتر مربع پهنا، پس از استرالیا دومین جزیره بزرگ جهان و بخشی از کشور دانمارک شمرده می‌شود؟
آیا میدانستید که : نخستین نشانه‌های اهلی‌سازی بز در ایران یافت شده که مربوط به حدود ۱۰٬۰۰۰ سال پیش از میلاد است؟
آیا میدانستید که : خوکچه هندی بومی آمریکای جنوبی است و اینکاها این حیوان را دست‌آموز کرده بودند و حتی از گوشت آن خوراکی تهیه می‌کردند و در مراسم مذهبی و طب سنتی از آن استفاده می‌کردند؟
آیا میدانستید که : قلهٔ کوه تاکائو در منطقه تامای توکیو بیشترین تعداد صعود کننده را در بین تمامی کوه‌های جهان داراست و هر سال به طور میانگین بیش از ۲٫۵ میلیون نفر از قلهٔ تاکائو بازدید می‌کنند؟
آیا میدانستید که : اجرام مسیه نام ۱۱۰ جرم غیرستاره‌ای بود که توسط شارل مسیه، ستاره‌شناس اهل فرانسه شناسایی و گردآوری شده‌اند؟
آیا میدانستید که : ریشه نام‌های الگوریتم و علم جبر برگرفته از نام خوارزمی، دانشمند ستاره‌بین، ستاره‌شناس، ریاضیدان بزرگ ایرانی است؟
آیا میدانستید که : دوردست‌ترین‌ها مکان‌هایی در زمین هستند که می‌توان آنها را از نظر جغرافیایی به عنوان مکان‌هایی دوردست‌تر از دیگر مکان‌ها به‌شمار آورد؟
آیا میدانستید که : امیرعباس هویدا با داشتن ۱۳ سال سابقه نخست‌وزیری در دوران محمدرضا پهلوی، طولانی‌ترین زمان خدمت در تاریخ ایران به عنوان رئیس دولت را داراست؟
آیا میدانستید که : ۱۷ نفر از ۲۹ شرکت‌کننده در پنجمین کنفرانس سلوی برندهٔ جایزه نوبل فیزیک بوده یا بعدها این جایزه را دریافت کردند؟
آیا میدانستید که : در سال ۲۰۱۲ ویکی‌پدیای فارسی در میان دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا رتبه هجدهم را داشت و صفحاتش در هر ساعت ۷۱،۳۲۵ بار مشاهده شده‌اند؟
آیا میدانستید که : عبدالقدیر خان پدر انرژی هسته‌ای پاکستان در ژانویه ۲۰۰۴ به دست داشتن در یک شبکه بین‌المللی برای تکثیر غیرقانونی دانش هسته‌ای به کره شمالی، ایران و لیبی اعتراف کرد؟
آیا میدانستید که : نخستین عکس تاریخ بدست ژوزف نیسه‌فور، مخترع اهل فرانسه در سال ۱۸۲۶ میلادی گرفته شد؟
آیا میدانستید که : بزرگترین اثر مجوسی اهوازی، کتاب مَلِکی نام دارد که منظم‌تر و خلاصه‌تر از کتاب الحاوی رازی و کاربردی‌تر از کتاب قانون ابن سینا میباشد؟
آیا میدانستید که : لوچو، کشتی پهلوانی و سنتی استان مازندران میباشد که بیشتر در ۲۸ تیرماه هر سال برای شناسایی پهلوان منطقه، هم‌زمان با آیینی که به جشن مردگان معروف است برگزار می‌شود؟
آیا میدانستید که : کلمهٔ بایکوت از نام چارلز بایکوت، گرفته شده و استفاده از آن در زبان انگلیسی از زمان نزاع زمین در ایرلند آغاز شد وی در سال ۱۸۸۰ توسط ایرلندی‌ها از لحاظ اجتماعی طرد (بایکوت) شد؟
آیا میدانستید که : شکند گمانیک ویچار کتابی به زبان پارتی از مردان‌فرخ پسر اورمزدداد و از کتاب‌های مهم زرتشتیان است که برای اثبات بنیادهای دین زرتشت و در رد دین‌های یهودی، مسیحیت، مانوی و تا اندازهای اسلام نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : عنایت‌الله گنجی در روز سوم شهریور ۱۳۲۰ توانست با شلیک چند گلوله، یکی از هواپیمای انگلیسی متفقین که قصد فرود در فرودگاه هفتکل را داشت ساقط کند؟ (در تصویر، آرامگاه گنجی)
آیا میدانستید که : منشور حقوق ایالات متحده آمریکا پس از جنگ استقلال با بریتانیا برای اعطای حقوق اولیه به شهروندان به صورت ۱۰ متمم به قانون اساسی آمریکا تدوین شد و این امکان را به مردم داد تا با ایجاد گروه‌های شبه‌نظامی برای مقابله با خودکامگی احتمالی زمامداران در این کشور بتوانند عکس‌العمل نشان دهند؟
آیا میدانستید که : انقلاب زمستانی، که منشا بسیاری از جشن‌ها و آئین‌های باستانی در فرهنگ‌ها و تمدن‌های بشری مانند شب یلدا، حنوکا و کریسمس است، لحظه‌ای است که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا در آنسوی نیم‌کره ناظر قرار دارد و پس از آن طول روزها بلندتر می‌شود؟
آیا میدانستید که : بیست سال پس از گشایش دارالفنون، ناصرالدین‌شاه قاجار پس از مسافرتی به اروپا، دستور داد که در تهران بیمارستانی به سبک اروپایی بسازند؟ این ساختمان قدیمی که در نزدیکی چهارراه حسن‌آباد قرار داشت اکنون با تغییرات و افزودن ساختمانهای دیگر به آن، بیمارستان سینا نامیده می‌شود؟
آیا میدانستید که : ایناف ایز ایناف یک سازمان ناسودبر در آمریکا است که برای امن کردن اینترنت برای کودکان تلاش می‌کند و در تصویب قوانینی در این زمینه نقش داشته‌است؟
آیا میدانستید که : پس از ساخت شمشیرهای قادسیه، به دستور صدام حسین، کلاهخود ۵۰۰۰ سرباز ایرانی کشته شده در جنگ را در اطراف آن قرار دادند؟ در هر یک از کلاه‌خودها نیز با شلیک یک گلوله، سوراخی ایجاد کردند؟
آیا میدانستید که : عملیات آخوندک حملهٔ نیروی دریایی آمریکا به دو سکوی نفتی ایران در اواخر جنگ ایران و عراق در سال ۱۳۶۷ است که به تلافی برخورد یک مین دریایی رهاشده از کشتی مین‌گذار ایران اجر به ناوچهٔ آمریکایی ساموئل بی. رابرتز انجام شد؟
آیا میدانستید که : دانشنامه اسلام نخستین دایرةالمعارف به سبک مدرن در موضوع اسلام‌شناسی بود که در سال‌های ۱۹۱۳-۱۹۳۸ اولین نسخهٔ آن توسط خاورشناسان غربی به زبانهای انگلیسی، آلمانی، فرانسوی چاپ شد و شروعی بود برای تالیف و ترجمهٔ دانشنامه‌های اسلامی دیگر؟
آیا میدانستید که : زبان انگلیسی با یک میلیارد سخنور (بومی و زبان دوم) رتبه دوم پرکاربردترین زبان دنیا را بعد از زبان ماندرین معیار (چینی استاندارد) دارد؟
آیا میدانستید که : ماکائو از ۲۰ نوامبر ۱۵۵۵ تا ۲۰ دسامبر ۱۹۹۹، مستعمره پرتغال بود؟ ماکائو آخرین نقطه باقیمانده از استعمار اروپا در آسیا بود؟
آیا میدانستید که : ۱۶۲ پیروزی از ۲۷۱ پیروزی هوایی ایران در جنگ ایران و عراق توسط جنگنده‌های اف-۱۴ تام‌کت بدست آمد؟
آیا میدانستید که : آلاسکا بزرگترین و یکی از ثروتمندترین ایالت‌های آمریکا است که در سال ۱۸۶۷ به مبلغ ۷٫۲ میلیون دلار از روسیه خریداری شد؟
آیا میدانستید که : روئال آمونسن جستجوگر نروژی دو قطب شمال و جنوب و نخستین کسی است که به هر دو قطب شمال و جنوب رسید؟
آیا میدانستید که : رودلف هس آخرین بازمانده کابینه هیتلر، در حالی که ۹۳ سال سن داشت در زندانی در غرب برلین درگذشت وی تنها بازمانده نازی‌ها بود که دارای مقبره مشخص بود؟
آیا میدانستید که : ابن سینا، ۴۵۰ کتاب در زمینه‌های گوناگون نوشته‌است که شمار زیادی از آنها در زمینه پزشکی و فلسفه است؟
آیا میدانستید که : عمارت عالی‌قاپو آستانه‌ای از جنس مرمر داشت که مردم آن زمان برای ابراز ادب و احترام نسبت به شاهان صفوی در آنجا به زمین می‌افتادند و آستانه را می‌بوسیدند؟
آیا میدانستید که : رمان آرزوهای بزرگ در ابتدا یک داستان دنباله‌دار بود که از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در یک هفته‌نامه به چاپ می‌رسید؟
آیا میدانستید که : در دوره حکومت خسرو پرویز در گور، کتابی به زبان پارسی میانه درباره آیین دادرسی ایران بنام مادگان هزار دادستان بوسیله فرخ‌مرد بهرامان نوشته شده‌است؟
آیا میدانستید که : تار در گذشته پنج سیم داشت و بعدها درویش‌خان سیم ششمی به آن افزود که همچنان با شش سیم به کار می‌رود؟
آیا میدانستید که : استان خراسان جنوبی و شهرستان قائنات تولید ۹۵ درصد از زرشک ایران را در اختیار دارد؟ ایران بزرگترین تولید کننده زرشک در دنیاست؟
آیا میدانستید که : مرتضی نی‌داوود در سال‌های پس از انقلاب پیش درآمد آواز اصفهان را به شیوه‌ای نو برای ارکستر بزرگ تنظیم نمود که به عنوان موسیقی اصلی سریال هزاردستان انتخاب شد؟
آیا میدانستید که : ناصرالدین‌شاه قاجار پیش از پادشاهی، «ناصرالدین میرزا» و پس از مرگ، «شاه شهید» خوانده می‌شد؟
آیا میدانستید که : لیندا هانت نخستین کسی بود که جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل زن را برای بازی در نقش شخصیتی مذکر دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : در گاهشماری ایران، پنجمین ماه که مرداد نام دارد از نظر لغوی و معناشناسی در اصل امرداد و به معنای نامیرایی و جاودانگی است؟
آیا میدانستید که : امینم در ترانهٔ خدای رپ ۹۷ واژه را در مدت ۱۵ ثانیه می‌خواند؟
آیا میدانستید که : ابومسلم‌نامه حماسه‌ای برگرفته از زندگی ابومسلم خراسانی است که توسط ابوعبدالله مرزبانی نوشته شد؟
آیا میدانستید که : جاستین بیبر، در سال ۲۰۰۷ با قرار دادن ویدئوهایی از خواندن خود در یوتیوب معروف شد. او یکی از صد شخصیت مشهور سال ۲۰۱۲ بود؟
آیا میدانستید که : کبیسه، در اصطلاح سال کبیسه از ریشه کبس به معنی پرکردن چاه با خاک می‌آید؟
آیا میدانستید که : زرتشت از نخستین شاعران ایران، سرایندهٔ گاتاها، از سرودهای مذهبی ایران باستان بوده‌است؟ (در تصویر، نماد فروهر)
آیا میدانستید که : فیلم دنیای آب از نگاه بازگشت سرمایه و میزان فروش، یک شکست بزرگ بود؟
آیا میدانستید که : صد سال تنهایی یکی از شاهکارهای گابریل گارسیا مارکز دانسته می‌شود؟
آیا میدانستید که : جریان بنگوئلای اقیانوس منجمد جنوبی اندکی اثر ال‌نینیویی دارد؟
آیا میدانستید که : هر بطری شیواس ریگل شمشیر حاوی ویسکی‌های حداقل ۴۵ ساله و تزئین شده با ۲۲ قیراط الماس به قیمت ۲۰۰٬۰۰۰ دلار به فروش می‌رسد؟
آیا میدانستید که : نوروز در سال ۵۳۸ پیش از میلاد توسط کوروش بزرگ به عنوان جشن ملی ایران اعلام‌شد؟
آیا میدانستید که : آلفا قنطورس بی‌بی نزدیک‌ترین سیارهٔ فراخورشیدی به زمین و پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به منظومهٔ شمسی است؟
آیا میدانستید که : خسرو پرویز طی ماجرایی با کودتای پسر بزرگش قباد دوم به قتل رسید؟
آیا میدانستید که : قمارخانه‌های ماکائو در سال ۲۰۱۲ درآمدی برابر ۳۸ میلیارد دلار داشتند. این مبلغ در قمارخانه‌های لاس‌وگاس تنها ۶ میلیارد دلار بود؟
آیا میدانستید که : آتلانتیس نام قاره‌ای افسانه‌ای است که بر پایهٔ نوشته‌های افلاطون در زمان‌های قدیم وجود داشته‌است؟
آیا میدانستید که : داستان‌های شاهنامه برگرفته از شاهنامهٔ ابومنصوری است و تنها برخی نبردهای رستم و داستان‌هایی مانند بیژن و منیژه و بیژن و گرازان زادهٔ ذهن فردوسی بوده‌است؟
آیا میدانستید که : کنسرتو پیانو شماره ۵ آخرین و شناخته‌شده‌ترین کنسرتو پیانو بتهوون است که وی آن را در شرایط سخت اشغال وین توسط ناپلئون و سپاهیانش تصنیف کرد؟
آیا میدانستید که : پیشینۀ فوتبال به سدهٔ دوم و سوم پیش از میلاد در چین باز می‌گردد؟
آیا میدانستید که : در فرانسه برای ساخت پل کنکورد از سنگ‌های قلعه معروف باستیل استفاده شده است؟
آیا میدانستید که : شهاب‌سنگ هوبا بزرگترین شهاب‌سنگ شناخته شده بر روی زمین است؟
آیا میدانستید که : مردم نروژ تاکنون در دو همه‌پرسی در سال‌های ۱۹۷۲ و ۱۹۹۴ میلادی به عضویت این کشور در اتحادیه اروپا رأی مخالف داده‌اند؟
آیا میدانستید که : نورپردازی برج ساختمان مرکزی دانشگاه تگزاس در آستین در مناسبت‌های گوناگون مانند موفقیت‌های علمی و ورزشی دانشجویان دانشگاه، تغییر می‌کند؟
آیا میدانستید که : مغز آلبرت اینشتین پس از مرگ او از سرش خارج گردید تا برای یافتن دلیل نبوغ او مورد مطالعه قرار گیرد؟
آیا میدانستید که : آزتک‌ها، قارچ‌های جادو را «گوشت خدایان» می‌نامیدند و در مراسم تاج‌گذاری موکتزومای دوم در سال ۱۵۰۲ میلادی نیز از این قارچ‌ها استفاده کردند؟
آیا میدانستید که : نام نماد رسمی جام جهانی فوتبال ۲۰۱۴، فولکو از ترکیب دو واژهٔ پرتغالی «futebol» (فوتبال) و «ecologia» (بوم‌شناسی) گرفته شده است؟
آیا میدانستید که : ولادیمیر شوخوف، مهندس روس که برای سازه‌های فلزیش شناخته می‌شود، در ۲۴ سالگی به دلیل ناامیدی تصمیم گرفت مهندسی را رها کند و در دانشکده پزشکی ثبت‌نام کرد؟
آیا میدانستید که : کاخ مارینسکی در سن پترزبورگ به دستور نیکلای یکم و به عنوان هدیه ازدواج دخترش، ماریا ساخته شد؟
آیا میدانستید که : در سال شش امپراتور (۲۳۸ میلادی) شش نفر به عنوان امپراتور روم قدرت را در دست داشتند؟
آیا میدانستید که : مارگریت پرت نویسنده و عارف فرانسوی بود که در سال ۱۳۱۰ میلادی توسط دادگاه تفتیش عقاید محکوم و در پاریس سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : کا گ ب چندین بار تلاش کرد رودلف نوریف را به شوروی بازگرداند اما هربار ناموفق بود؟
آیا میدانستید که : گرگ کاپیتول تندیسی مفرغی از ماده گرگی در حال شیر دادن به بانیان افسانه‌ای شهر رم، رموس و رمولوس است؟
آیا میدانستید که : بخش‌هایی از ترانهٔ عشق یکسان که توسط مری لمبرت خوانده می‌شود به زندگی واقعی خود او اشاره دارد؟
آیا میدانستید که : پاتریشیا کرنول، نویسندهٔ مشهور داستان‌های جنایی، در جوانی از اختلال خوردن در رنج بوده و مدت کوتاهی نیز در بیمارستان روانی بستری بوده است؟
آیا میدانستید که : تعداد افرادی که در سال ۲۰۱۲ در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به ایدز مبتلا شده‌اند، در مقایسه با سال ۲۰۰۱ بیش از ۵۰٪ افزایش داشته است؟ (در تصویر، روبان سرخ)
آیا میدانستید که : تراژدی دوحه نامی است که طرفداران تیم ملی فوتبال ژاپن به بازی سال ۱۹۹۳ این کشور با عراق داده‌اند که در پی آن ژاپن از راهیابی به جام جهانی فوتبال ۱۹۹۴ بازماند و جای خود را به کره جنوبی داد؟
آیا میدانستید که : پیش از آنکه جیمز دبلیو پترسون وارد مجلس سنای آمریکا شود، چندین سال در کالج دارتموث ریاضیات، اخترشناسی و هواشناسی تدریس می‌کرد؟
آیا میدانستید که : کلیسای افغان در بمبئی برای بزرگداشت کشته‌شدگان جنگ اول افغان و انگلیس ساخته شده است؟
آیا میدانستید که : دانمارک نخستین کشوری بود که قانون اتحاد مدنی همجنس‌گرایان را در سال ۱۹۸۹ تصویب کرد؟
آیا میدانستید که : والری سولاناس نویسنده فمینیست رادیکال آمریکایی بود که پس از تلاشی ناموفق برای قتل اندی وارهول به شهرت رسید؟
آیا میدانستید که : متیو مک‌کانهی و جرد لتو برای بازی در فیلم باشگاه خریداران دالاس هرکدام به ترتیب حدود ۲۳ و ۱۴ کیلوگرم وزن کم کردند؟
آیا میدانستید که : بالاتنه نفرتیتی تندیسی از سنگ آهک و گچ که قدمت آن به حدود سال ۱۳۵۰ پیش از میلاد بازمی‌گردد، از زمان کشف در سال ۱۹۱۲ به عنوان نمادی از زیبایی زنانه در دوران باستان شناخته می‌شود؟
آیا میدانستید که : در نشان ملی گرینلند نقش خرسی قطبی وجود دارد که پنجه چپش را بالا گرفته است، به این خاطر که بومیان گرینلند معتقدند خرس‌های قطبی چپ‌دست هستند؟
آیا میدانستید که : اچ‌ام‌اس اوشن در تمام مدتی که در نیروی دریایی بریتانیا خدمت می‌کرد، هیچگاه در آب‌های بریتانیا لنگر نینداخت؟
آیا میدانستید که : ستاره‌های کرملین ستاره‌های شیشه‌ای یاقوتی هستند که در دهه ۱۹۳۰ میلادی بر بالای پنج برج از برج‌های کاخ کرملین نصب شدند؟
آیا میدانستید که : محمد بن لادن کارآفرین ثروتمند عرب و پدر بیش از ۵۰ فرزند از جمله اسامه بن لادن بود؟
آیا میدانستید که : هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ مزه است که زنان باردار از آن برای سقط جنین استفاده می‌کرده‌اند؟
آیا میدانستید که : کوین اوهالوران شناگر استرالیایی دارنده یک مدال طلا در المپیک تابستانی ۱۹۵۶، در ۳۹ سالگی با شلیک گلوله‌ای تصادفاً موجب مرگ خود شد؟
آیا میدانستید که : احتمال شکل‌گیری دو بلور برف با ساختار کاملاً یکسان به قدری ناچیز است که حتی در میان تمام دانه‌های بلور ایجاد شده در تاریخ سیاره زمین، وجود دو بلور کاملاً مشابه بسیار نامحتمل است؟
آیا میدانستید که : برقی که مارماهی آمریکای جنوبی تولید می‌کند می‌تواند ده لامپ را روشن کند؟
آیا میدانستید که : گروه چهارتایی کلاین کوچک‌ترین گروه نادوری است؟
آیا میدانستید که : مری اندرسن نخستین برف‌پاک‌کن کارای خودرو را اختراع کرد؟
آیا میدانستید که : محمد میرزا کاشف‌السلطنه نخستین فرد ایرانی است که چای را از هندوستان به ایران آورد و شهر لاهیجان را به دلیل وجود هوای مناسب برای کشت چای انتخاب کرد؟
آیا میدانستید که : کشور فنلاند به دلیل داشتن دریاچه‌های زیاد ملقب به کشور هزار دریاچه است؟
آیا میدانستید که : ترنس تائو ریاضیدان استرالیایی در ۱۰ سالگی توانست در المپیاد ریاضی مدال برنز بگیرد. او هنگامی مدال طلا گرفت که هنوز ۱۳ سالش نشده بود؟
آیا میدانستید که : برگ‌های دیفنباخیا، از گیاهان تزیینی که در آپارتمان‌ها نگهداری می‌شود، سمی بوده و چنانچه خورده شوند باعث مسمومیت و گاه مرگ می‌گردند؟
آیا میدانستید که : در فرایند تولید مثل اسب‌های دریایی، جنس نر باردار می‌شود؟
آیا میدانستید که : فرشید مثقالی تصویرگر کتاب‌های کودک و نوجوان تنها برندهٔ ایرانی جایزه هانس کریستین آندرسن است؟
آیا میدانستید که : شطرنج نیشابوری از کهن‌ترین مجموعه‌های موجود شطرنج است که در پژوهش‌های باستان‌شناسی نیشابور یافت شد؟
آیا میدانستید که : نیل با حدود ۶٬۶۵۰ کیلومتر طول، طولانی‌ترین رود جهان است؟
آیا میدانستید که : کاخ فارنیسه از نمونه‌های مهم معماری دوره رنسانس در رم، اکنون مقر سفارت فرانسه در ایتالیا است؟
آیا میدانستید که : ویلیام لورنس براگ جوان‌ترین برنده جایزه نوبل است که در ۲۵ سالگی (۱۹۱۵ میلادی) همراه با پدرش، ویلیام هنری براگ، جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد؟
آیا میدانستید که : تک‌چهره یاکوب د گین سوم اثر رامبرانت تاکنون چهار بار ربوده شده و از این نظر در بین تمام تابلوهای نقاشی دارای رکورد است؟
آیا میدانستید که : هیپاتیا بانوی ریاضیدان و فیلسوف یونانی بود که به اتهام جادوگری و توطئه علیه مسیحیت، کشته و سوزانده شد؟
آیا میدانستید که : در دریای سرخ مقادیر زیادی از نوعی جلبک وجود دارد که رنگ دریا را به قهوه‌ای مایل به سرخ تغییر می‌دهند؟
آیا میدانستید که : جیوه تنها فلزی است که در شرایط استاندارد دما و فشار مایع است؟
آیا میدانستید که : فیل‌های مادر وقت زیادی را با خرطوم‌هایشان صرف لمس و نوازش بچه‌هایشان می‌کنند و بچه‌ای که نوازش نشود کم‌تر از بچه‌ای که تماس زیادی با مادرش داشته رشد می‌کند؟
آیا میدانستید که : اندونزی مجموعه‌ای از حدود ۱۷،۵۰۸ جزیره بزرگ و کوچک در اقیانوس آرام است؟
آیا میدانستید که : مار بوآ با کمک گرفتن از ماهیچه‌های قدرتمندی که دارد شکار را خفه کرده و یکجا می‌بلعد و پس از آن برای هفته‌ها و گاه ماه‌ها بدون غذا به زندگی خود ادامه می‌دهد؟
آیا میدانستید که : ژان-فرانسوا-ترز شالگرین، معمار فرانسوی جنبش نوکلاسیسیسم، پیش از کامل شدن شناخته‌شده‌ترین اثرش، طاق پیروزی درگذشت؟
آیا میدانستید که : کوآلاها زمان زیادی را در خواب بر روی شاخه‌های درخت اوکالیپتوس می‌گذرانند که به ۲۰ ساعت در روز نیز می‌رسد؟
آیا میدانستید که : پاوان رقصی اشرافی است که بیشتر در دوره رنسانس و بسیار کند و با وقار اجرا می‌شده است؟
آیا میدانستید که : کاترین بیگلو نخستین زنی است که برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی شده‌است؟
آیا میدانستید که : ۸۵ تا ۹۰ درصد خانه‌ها در ایسلند از انرژی زمین‌گرمایی برای تأمین آب گرم و گرمایش خود بهره می‌برند؟
آسانسور
آسانسور یا بالابر (به فرانسوی: ascenseur)، اتاقک متحرکی است که به وسیلهٔ آن از طبقه‌ای به طبقات بالا روند و یا از طبقهٔ بالا به پایین فرود آیند. به عبارت دیگر آسانسور تجهیزات حمل و نقل عمودی است که حرکت مردم و یا کالا بین طبقات را تسهیل می‌بخشد. آسانسور معمولاً به کمک موتور الکتریکی باعث حرکت عمودی کابین می‌شود.
پیشینه
از بررسی معماری ساختمانها در گذشته می‌توان فهمید که در گذشته توان ساخت ساختمانهای بلند وچود داشته‌است ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پله‌های بسیار بوده‌باشد. این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی به نام الیشا اوتیس ایمنی را در بالابر با به کارگیری چرخی ضامن‌دار که در صورت پاره‌شدن طناب، اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف می‌کرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پرده‌برداری شد، مقدمه‌ای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود.ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور می‌گوید: رفتیم به مریض‌خانه سنت توماس ... از مرتبه‌های زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اطاق زیر می‌کشند به مرتبه بالا می‌برند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند.
در حال حاضر یکی از مشکلات ساختمانهای بزرگ کافی نبودن فضای در نظر گرفته شده برای آسانسور است. این امر یعنی پیش‌بینی و منظور نمودن فضای کافی با محاسبه تعداد ظرفیت و سرعت مناسب آسانسورها باتوجه به ارتفاع و جمعیت ساکن و کاربری ساختمان باید در ابتدای کار یعنی در زمان طراحی ساختمانها مد نظر قرار گیرد؛ وگرنه پس از اجرای ساختمان معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور بسیار مشکل و در اکثر موارد غیر ممکن است.
آسانسور وسیله‌ای است الکترومکانیکی، در ابتدای اختراع آسانسور به شکل امروزی، بیشتر قطعات و لوازم آسانسورها مکانیکی و الکتریکی بود ولی با پیشرفت علوم در حوزه الکترونیک و نیمه‌هادیها و همچنین ورود حوزه علوم هوش مصنوعی به صنعت این وسیله نیز تکامل یافت و به عنوان یک وسیله کاملاً کاربردی با حوزه سطح دسترسی کاملاً گسترده در بین جوامع شهری قرار گرفت. در طراحی آسانسور علومی همچون مکانیک، برق و الکترونیک، معماری و صنایع مورد استفاده‌است. به همین علت هیچگاه یک متخصص به تنهایی قادر نخواهد بود که یک آسانسور را به تنهایی و با تکیه بر یکی از شاخه‌های علوم طراحی نماید. تا قبل از دهه ۱۹۹۰، عمده اموزش‌ها در این صنعت بصورت اموزش‌های محدود و استاد و شاگردی و صرفاً در کارخانه‌های بزرگ آسانسورسازی معمول بود. به همین سبب آموزش در این صنعت محدود و پنهان بود. برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ میلادی اتحادیه آسانسور و پله برقی انگلستان (LEIA) با همکاری پروفسور یانوفسکی و پروفسور جینا بارنی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت ماژولاری در انگلستان نمود که بیشتر مورد استفاده نصابان و متخصین این کشور بود. در ادامه این اتحادیه با همکاری دانشگاه نورث همپتون انگلستان دوره‌های دانشگاهی این رشته را در مقطع کاردانی و کارشناسی آغاز نمود. اولین دوره این مقاطع در سال ۱۹۹۸ در نورث همپتون انگلستان با هدایت جانات آدامز، برایان واتز، استفان کازمارسیزیک که از اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک و علوم کاربردی بودند آغاز شد. از سال ۲۰۰۰ به بعد مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی تحت عنوان elevator and escalator engineering آغاز گشت.
انواع آسانسور
تمامی آسانسورها در داشتن خصوصیاتی مانند داشتن کابین، حرکت عمودی و توقف در سطوح مختلف با هم مشابه اند. اما از لحاظ نحوه اعمال نیروی محرکه به کابین متفاوت هستند که معمولاً به سه دسته آسانسورهای کششی، هیدرولیک و وینچی تقسیم می شوند(البته نوع فوق پیشرفته دیگری که مغناطیسی می باشد وجود دارد).
آسانسورهای کششی
نیروی محرکه در این نوع آسانسورها از یک موتورالکتریکی که معمولاً در بالای چاه آسانسور و در محلی به نام موتورخانه نصب گردیده، تامین می شود. بر روی فلکه این موتور تعدادی کابل فولادی (اصطلاحاً سیم بکسل) وجود دارد که از یک سمت به کابین آسانسور و از سمت دیگر به وزنه‌های آسانسور که درون قابی فلزی به نام قاب وزنه قرار دارند، متصل است. جنس این وزنه ها معمولاً از چدن یا بتن است. وزن این وزنه ها به اندازه وزن کابین به علاوه نصف ظرفیت کابین است. وزن هر نفر در محاسبات مربوط به آسانسور ۷۵ کیلوگرم است. دلیل قرار دادن وزنه در سیستم آسانسور کمک به بالا بردن آسانسور است در غیر اینصورت برای این کار باید موتورهای بسیار قوی با کیلووات بالا استفاده کرد. پس با این کار توان موتور مورد استفاده کاهش می‌یابد. طبیعی است که این وزنه در پایین آمدن آسانسور مزاحمت ایجاد می‌کند، اما چون هر جسم بدون دخالت به پایین سقوط می‌کند پس استفاده از وزنه مانعی بزرگی در حرکت آسانسور ایجاد نمی‌کند.
اساس کار این نوع آسانسورها بر اساس نیروی اصطکاک بین سیم بکسلها و فلکه موتور است. در داخل فریم وزنه به اندازه وزن کابین به اضافه نصف ظرفیت کابین وزنه وجود دارد. مثلاً اگر ظرفیت کابین ۹۰۰ کیلوگرم باشد(یعنی آسانسور نفربر ۱۲ نفره چون متوسط وزن هر نفر ۷۵ کیلو گرم است)باندازه ۴۵۰ کیلوگرم باضافه وزن کابین در کادر وزنه، وزنه وجود دارد. با کمک این وزنه، نیروی کشش لازم برای حرکت کابین کاهش می یابد چرا که در صورت رعایت کردن ظرفیت کابین، اختلاف وزن بین کادر وزنه و کابین تحت هر شرایطی از نصف ظرفیت کابین (در مثال قبل ۴۵۰ کیلوگرم) بیشتر نخواهد شد و در حرکت به سمت بالا یا پایین سیستم کشش آسانسور حداکثر برای جابه جایی جرمی به اندازه نصف ظرفیت کابین توان مصرف خواهد کرد.
آسانسورهای هیدرولیک
امروزه آسانسورهای هیدرولیکی نیز جای خود را در بین کاربران خانگی باز کرده‌اند. در اروپا بیش از 70 درصد از آسانسورهای زیر 5 طبقه هیدرولیک استفاده می شوند که از محاسن این نوع آسانسورها می‌توان به نرمی حرکت در استارت اولیه ؛ خرابی و استهلاک بسیار کم ؛ سهولت در عیب یابی و تعمیر ؛ ایجاد آسانسورهای زیبا و شیشه ای به دلیل حذف کادر وزنه و سیم بکسل ؛ احتیاج به سازه سبک ؛ عدم نیاز به موتورخانه در پشت بام ؛ ایجاد آسانسورهای باربر و سنگین با تناژ بالا و زیبایی بام خانه و همچنین تراز شدن دقیق آن در طبقات اشاره نمود اما از محدودیتهای استفاده از این نوع آسانسورها می‌توان به محدودیت در ارتفاع و کندی نسبی سرعت آنها و تنها قرارگیری در چاهک را اشاره کرد.( البته امروزه با استفاده از درایو و سیستم خنک کننده می توان به سرعت 1 متر به صورت معمول دست یافت. آسانسورهای هیدرولیک با پمپ فشار روغن و جک هیدرولیک کار می‌کنند.
در آسانسورهای هیدرولیک به خاطر اینکه کادر وزنه وجود ندارد و سیستم جک هیدرولیکی باید تمامی کابین و مسافران را جا به جا کند نیاز به موتورهای قوی تری هست. در این آسانسورها یک موتور سه فاز غوطه ور در روغن به همراه یک شیرالکتریکی مخصوص که اصطلاحاً پاور یونیت نامیده می شوند وظیفه تامین فشار روغن برای جک هیدرولیک را داراست. برای راه اندازی موتور به خاطر وجود موتورهای قوی تر در صورت استفاده از درایو یا سافت استارتر نیاز به هزینه بسیار بالاتری است پس لذا معمولاً برای شروع به کار موتور پمپ هیدرولیک از سیستم رایج ستاره - مثلث استفاده می شود. اما این موتور و فشار تنها در حرکت به سمت بالا مورد نیاز است و برای حرکت کابین به سمت پایین نیازی به روشن کردن موتور و مصرف توان نیست و تنها با بازکردن یک شیر و خالی کردن روغن جک کابین به آرامی به سمت پایین حرکت می کند. به عبارت دیگر یک سیستم هیدرولیک تنها در نیمی از مسافت حرکتی خود (تنها به سمت بالا) خود توان قابل ملاحظه ای مصرف می کند و در نیمه دیگر (تنها به سمت پایین) از نیروی گرانش استفاده می کند و این موضوع مصرف برق بالاتر آن نسبت به آسانسورهای دوسرعته را منتفی می کند.
آسانسورهای وینچی
نوعی آسانسور است كه با زنجیر یا طناب فولادی آویزان شده و نیروی رانش به طریقی به غیر از اصطكاك به آن وارد می شود. در این نوع آسانسورها قاب وزنه وجود ندارد.
نیروی محرکه
نیروی محرکه موتور آسانسورها سابقاً از موتورهای جریان مستقیم و توسط برق برق جریان مستقیم بود که برای این گونه موتورها از راه اندازهای گوناگونی همانند وارد - لئونارد استفاده می شد. با از دور خارج شدن موتورهای جریان مستقیم (DC) و معرفی موتورهای القایی سه فاز سالهاست که از موتورهای الکتریکی سه فاز القایی یا آسنکرون و اخیراً از موتورهای مغناطیس دائم (PM) و یا سنکرون استفاده می شود. در این موتورها از مکانیسم لنت ترمز استفاده می شود که با استفاده از نیروی اصطکاک مانع از حرکت ناخواسته موتور در حالت توقف می شود.
موتورهای القایی مورد استفاده در آسانسور به همراه گیربکس (جعبه دنده) و چرخ طیار به کار می روند. این موتورها در ابتدا دارای یک استاتور و تک سرعته بودند. این سیستم دارای اشکالاتی از جمله تکان شدید در هنگام کار بود. به خاطر همین تکان شدید بود که سرعت نهایی کابین در این موتورها کم بود. پس از مدتی موتورهای دوسرعته به بازار عرضه شدند. این موتورها دارای دو استاتور جدا گانه هستند که برای دو سرعت تند و کند به کار می روند. تعداد قطب استاتور دور کند معمولاً چهار برابر دور تند است که باعث می شود سرعت دور کند موتور یک چهارم دور تند باشد. در این نوع موتورها استارت کار موتور با دور تند است. دو عامل یعنی نیروی عکس العمل دنده ها در گیربکس و وجود چرخ طیار یا فلای ویل متصل به محور روتور موتور که دارای لختی دورانی است، مانع از تشدید تکان ها می شوند. برای توقف موتور با استفاده از یک مدار الکتریکی استاتور دور کند وارد مدار شده و دور تند از مدار خارج می شود. تغییر جهت حرکت نیز با جابه جایی دو فاز امکان پذیر است.
با معرفی سیستم های کنترل دور موتور القایی که متشکل از یک مبدل (یکسو ساز) و یک اینورتر هستند، استفاده از آنها در صنعت آسانسور به سرعت پیشرفت کرد. مزیت های این درایورها عبارتند از: نرمی حرکت و توقف، بهبود ضریب توان و کاهش بار رآکتیو شبکه برق، امکان استفاده از موتورهای تک استاتوره و حذف چرخ طیار یا فلایویل و در نتیجه کاهش برق مصرفی. این داریورها که انواع مخصوص استفاده در تابلو فرمان آسانسور آن نیز عرضه شده است، با تغییر فرکانس، نمودار حرکتی منظمی از شروع تا انتها و ایستادن آسانسور ایجاد می‌کند. در انواع پیشرفته تر این درایورها معمولاً امکان اتصال به یک تاکومتر یا انکودر نیز وجود دارد. این انکودر با اتصال به محور موتور امکان کنترل حلقه بسته را برای درایور فراهم می کند. وجود فیدبک برای یک سیستم کنترل بسیار حایز اهمیت است و باعث نرمی حرکت فوق العاده در آسانسور می شود.
در هنگام توقف آسانسور به علت بالا بودن اندازه حرکت(تکانه) کابین گاهی اوقات موتور به صورت ژنراتوری کار می کند و نیاز است که انرژی تولید شده توسط موتور در جایی تخلیه شود. در آسانسورهای دوسرعته و در سیستم های قدیمی این انرژی به شبکه برق برگشت داده می شد اما در درایور ها به علت وجود یکسوساز، این انرژی قابل برگشت نیست و باعث ازدیاد شدید ولتاژ بر روی بانک خازنی موجود در درایور شده و امکان آسیب زدن به آن وجود دارد. به همین منظور از یک مقاومت با توان بالا جهت تخلیه این انرژی استفاده می شود که به آن اصطلاحاً مقاومت ترمز گفته می شود.
اما با همه این ها موتورهای القایی با گیربکس معایبی نیز دارند. از جمله آنها پایین بودن بازده الکتریکی موتور (در حدود هشتاد درصد) و پایین بودن بازده مکانیکی گیربکس (در حدود 45 درصد) که موجب افزایش هزینه ها و استهلاک سیستم می شود. به همین خاطر موتورهای سنکرون با مغناطیس دائم کم کم در صنعت آسانسور پدیدار شدند که بازده نهایی آنها گاهی به 95 درصد هم می رسد. گشتاور بسیار بالاتر محور موتور باعث می شود که نیازی به استفاده از گیربکس در این موتورها نباشد.این موتورها دارای سیستم راه اندازی پیچیده‌ای هستند و لزوماً باید با استفاده از درایور و تاکومتر مورد استفاده قرار بگیرند.
تابلو فرمان آسانسور
آسانسورها در گذشته نه چندان دور بوسیله تابلوهای رله‌ای فرماندهی می‌شدند. فرمان از این تابلوها به موتورهای به اصطلاح دوسرعته می‌رسید. این موتورها بوسیله دو سیم پیچی که داشتند قادر بودند با دو سرعت حرکت تند و کند کنند. آسانسور با سرعت تند حرکت می‌کرد و برای ایستادن در سطح طبقات و کاهش تکان زمان ایستادن با تغییر به سرعت کند و طی مسیر کوتاهی با این سرعت می‌ایستاد.
ایراد بزرگ این سیستم تکان در سه زمان در حرکت است. تکان در هنگام راه افتادن, تغییر سرعت به دور کند و ایستادن است. ایراد دیگر مصرف بالای برق و کاهش ضریب توان در این سیستم بدلیل اتصال مستقیم برق سه‌فاز به موتور جهت حرکت است. ضمناً ابعاد این تابلوها بسیار بزرگ و سیستم آن بسیار پیچیده بود و رفع خرابی آن به زمان و مهارت بسیاری نیاز داشت.
ایراد دیگر این سیستم متغیر بودن سطح کابین با طبقات با بارهای متفاوت است چون بدلیل عدم اطلاع موتور از وزن کابین (پر یا خالی بودن آن) همیشه نیروی یکسانی به موتور وارد می‌شود. ایراد دیگر این سیستم آسیب هایی است که در دراز مدت به موتور بدلیل اتصال ناگهانی ولتاژ وارد و باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود. ضمناً این شوک در هنگام استارت آسانسور باعث نوسان ناگهانی ولتاژ می‌شود که نه تنها برای آسانسور بلکه برای سایر وسایل برقی مضر است. هر چند از این آسانسورها دیگر نصب نمی‌شود اما تعداد قابل توجهی از این آسانسورهای قدیمی در حال کارکردن هستند.
اما برای رفع اشکالات این تابلوهای رله‌ای بتدریج تابلوهای میکروپروسسوری وارد بازار شد. که در آن آی‌سیها و میکروها جایگزین رله ها شدند و با زبانهای مختلف برنامه‌نویسی برنامه‌ریزی می‌شدند تا حجم تابلوها کوچکتر شود و تعمیرات و رفع خرابی آن توسط افراد متخصص‌تر اما با راحتی بیشتری انجام شود.
این نوع تابلو که به تابلوی دوسرعته معروف است تمام ایرادات تابلوهای رله‌ای را جز ابعاد بزرگ و پیچیدگی تابلو داراست. نصب این تابلو همچنان ادامه دارد با اینکه بدلیل تاثیرات مخرب بر ولتاژ و مصرف بالا در برخی شهرهای بزرگ در ایران ممنوع شده‌است. اما در ساختمانهایی که نیاز به پروانه پایان کار ندارند و یا در تعمیرات آسانسورهای قدیمی همچنان به دلیل قیمت پایین تر آن نسبت به تابلوهای جدید پیشنهاد می‌شود. با پیشرفت الکترونیک صنعتی و ارزان‌تر شدن اینورترها استفاده از آنها در تابلوهای فرمان آسانسور رایج شده است و کم کم جایگزین سیستم‌های کنتاکتوری می‌شوند. کاهش تکان ها در هنگام تغییر سرعت و افزایش ضریب توان به دلیل اتصال با واسطه از طریق بانک خازنی اینورتر از مزایای تابلوهای فرمان اینورتری است که به تابلوهای درایودار شناخته می شوند. آسانسور کلمه ای فرانسوی میباشد.
آسانسور یا بالابر (به فرانسوی: ascenseur)، اتاقک متحرکی است که به وسیلهٔ آن از طبقه‌ای به طبقات بالا روند و یا از طبقهٔ بالا به پایین فرود آیند. به عبارت دیگر آسانسور تجهیزات حمل و نقل عمودی است که حرکت مردم و یا کالا بین طبقات را تسهیل می‌بخشد. آسانسور معمولاً به کمک موتور الکتریکی باعث حرکت عمودی کابین می‌شود.
پیشینه
از بررسی معماری ساختمانها در گذشته می‌توان فهمید که در گذشته توان ساخت ساختمانهای بلند وچود داشته‌است ولی شاید دلیل اینکه چرا این کار چندان رواج نداشته، وجود پله‌های بسیار بوده‌باشد. این مشکل همچنان پابرجا بود تا اینکه یک مکانیک آمریکایی به نام الیشا اوتیس ایمنی را در بالابر با به کارگیری چرخی ضامن‌دار که در صورت پاره‌شدن طناب، اندکی پس از سقوط بالابر را متوقف می‌کرد، فراهم کرد. این اختراع که در سال ۱۸۵۴ در نمایشگاهی در نیویورک پرده‌برداری شد، مقدمه‌ای برای کاربرد گستردهٔ بالابر بود.ناصرالدین شاه در سفرنامه فرنگ خویش در تعریف و توصیف آسانسور می‌گوید: رفتیم به مریض‌خانه سنت توماس ... از مرتبه‌های زیر اسبابی دارند که ناخوش را روی تخت گذاشته از توی اطاق زیر می‌کشند به مرتبه بالا می‌برند. بسیار تماشا داشت که ناخوش حرکت نکند.
در حال حاضر یکی از مشکلات ساختمانهای بزرگ کافی نبودن فضای در نظر گرفته شده برای آسانسور است. این امر یعنی پیش‌بینی و منظور نمودن فضای کافی با محاسبه تعداد ظرفیت و سرعت مناسب آسانسورها باتوجه به ارتفاع و جمعیت ساکن و کاربری ساختمان باید در ابتدای کار یعنی در زمان طراحی ساختمانها مد نظر قرار گیرد؛ وگرنه پس از اجرای ساختمان معمولاً افزایش فضای چاه آسانسور بسیار مشکل و در اکثر موارد غیر ممکن است.
آسانسور وسیله‌ای است الکترومکانیکی، در ابتدای اختراع آسانسور به شکل امروزی، بیشتر قطعات و لوازم آسانسورها مکانیکی و الکتریکی بود ولی با پیشرفت علوم در حوزه الکترونیک و نیمه‌هادیها و همچنین ورود حوزه علوم هوش مصنوعی به صنعت این وسیله نیز تکامل یافت و به عنوان یک وسیله کاملاً کاربردی با حوزه سطح دسترسی کاملاً گسترده در بین جوامع شهری قرار گرفت. در طراحی آسانسور علومی همچون مکانیک، برق و الکترونیک، معماری و صنایع مورد استفاده‌است. به همین علت هیچگاه یک متخصص به تنهایی قادر نخواهد بود که یک آسانسور را به تنهایی و با تکیه بر یکی از شاخه‌های علوم طراحی نماید. تا قبل از دهه ۱۹۹۰، عمده اموزش‌ها در این صنعت بصورت اموزش‌های محدود و استاد و شاگردی و صرفاً در کارخانه‌های بزرگ آسانسورسازی معمول بود. به همین سبب آموزش در این صنعت محدود و پنهان بود. برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ میلادی اتحادیه آسانسور و پله برقی انگلستان (LEIA) با همکاری پروفسور یانوفسکی و پروفسور جینا بارنی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی کوتاه مدت ماژولاری در انگلستان نمود که بیشتر مورد استفاده نصابان و متخصین این کشور بود. در ادامه این اتحادیه با همکاری دانشگاه نورث همپتون انگلستان دوره‌های دانشگاهی این رشته را در مقطع کاردانی و کارشناسی آغاز نمود. اولین دوره این مقاطع در سال ۱۹۹۸ در نورث همپتون انگلستان با هدایت جانات آدامز، برایان واتز، استفان کازمارسیزیک که از اعضای هیئت علمی دانشکده مهندسی مکانیک و علوم کاربردی بودند آغاز شد. از سال ۲۰۰۰ به بعد مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی تحت عنوان elevator and escalator engineering آغاز گشت.
انواع آسانسور
تمامی آسانسورها در داشتن خصوصیاتی مانند داشتن کابین، حرکت عمودی و توقف در سطوح مختلف با هم مشابه اند. اما از لحاظ نحوه اعمال نیروی محرکه به کابین متفاوت هستند که معمولاً به سه دسته آسانسورهای کششی، هیدرولیک و وینچی تقسیم می شوند(البته نوع فوق پیشرفته دیگری که مغناطیسی می باشد وجود دارد).
آسانسورهای کششی
نیروی محرکه در این نوع آسانسورها از یک موتورالکتریکی که معمولاً در بالای چاه آسانسور و در محلی به نام موتورخانه نصب گردیده، تامین می شود. بر روی فلکه این موتور تعدادی کابل فولادی (اصطلاحاً سیم بکسل) وجود دارد که از یک سمت به کابین آسانسور و از سمت دیگر به وزنه‌های آسانسور که درون قابی فلزی به نام قاب وزنه قرار دارند، متصل است. جنس این وزنه ها معمولاً از چدن یا بتن است. وزن این وزنه ها به اندازه وزن کابین به علاوه نصف ظرفیت کابین است. وزن هر نفر در محاسبات مربوط به آسانسور ۷۵ کیلوگرم است. دلیل قرار دادن وزنه در سیستم آسانسور کمک به بالا بردن آسانسور است در غیر اینصورت برای این کار باید موتورهای بسیار قوی با کیلووات بالا استفاده کرد. پس با این کار توان موتور مورد استفاده کاهش می‌یابد. طبیعی است که این وزنه در پایین آمدن آسانسور مزاحمت ایجاد می‌کند، اما چون هر جسم بدون دخالت به پایین سقوط می‌کند پس استفاده از وزنه مانعی بزرگی در حرکت آسانسور ایجاد نمی‌کند.
اساس کار این نوع آسانسورها بر اساس نیروی اصطکاک بین سیم بکسلها و فلکه موتور است. در داخل فریم وزنه به اندازه وزن کابین به اضافه نصف ظرفیت کابین وزنه وجود دارد. مثلاً اگر ظرفیت کابین ۹۰۰ کیلوگرم باشد(یعنی آسانسور نفربر ۱۲ نفره چون متوسط وزن هر نفر ۷۵ کیلو گرم است)باندازه ۴۵۰ کیلوگرم باضافه وزن کابین در کادر وزنه، وزنه وجود دارد. با کمک این وزنه، نیروی کشش لازم برای حرکت کابین کاهش می یابد چرا که در صورت رعایت کردن ظرفیت کابین، اختلاف وزن بین کادر وزنه و کابین تحت هر شرایطی از نصف ظرفیت کابین (در مثال قبل ۴۵۰ کیلوگرم) بیشتر نخواهد شد و در حرکت به سمت بالا یا پایین سیستم کشش آسانسور حداکثر برای جابه جایی جرمی به اندازه نصف ظرفیت کابین توان مصرف خواهد کرد.
آسانسورهای هیدرولیک
امروزه آسانسورهای هیدرولیکی نیز جای خود را در بین کاربران خانگی باز کرده‌اند. در اروپا بیش از 70 درصد از آسانسورهای زیر 5 طبقه هیدرولیک استفاده می شوند که از محاسن این نوع آسانسورها می‌توان به نرمی حرکت در استارت اولیه ؛ خرابی و استهلاک بسیار کم ؛ سهولت در عیب یابی و تعمیر ؛ ایجاد آسانسورهای زیبا و شیشه ای به دلیل حذف کادر وزنه و سیم بکسل ؛ احتیاج به سازه سبک ؛ عدم نیاز به موتورخانه در پشت بام ؛ ایجاد آسانسورهای باربر و سنگین با تناژ بالا و زیبایی بام خانه و همچنین تراز شدن دقیق آن در طبقات اشاره نمود اما از محدودیتهای استفاده از این نوع آسانسورها می‌توان به محدودیت در ارتفاع و کندی نسبی سرعت آنها و تنها قرارگیری در چاهک را اشاره کرد.( البته امروزه با استفاده از درایو و سیستم خنک کننده می توان به سرعت 1 متر به صورت معمول دست یافت. آسانسورهای هیدرولیک با پمپ فشار روغن و جک هیدرولیک کار می‌کنند.
در آسانسورهای هیدرولیک به خاطر اینکه کادر وزنه وجود ندارد و سیستم جک هیدرولیکی باید تمامی کابین و مسافران را جا به جا کند نیاز به موتورهای قوی تری هست. در این آسانسورها یک موتور سه فاز غوطه ور در روغن به همراه یک شیرالکتریکی مخصوص که اصطلاحاً پاور یونیت نامیده می شوند وظیفه تامین فشار روغن برای جک هیدرولیک را داراست. برای راه اندازی موتور به خاطر وجود موتورهای قوی تر در صورت استفاده از درایو یا سافت استارتر نیاز به هزینه بسیار بالاتری است پس لذا معمولاً برای شروع به کار موتور پمپ هیدرولیک از سیستم رایج ستاره - مثلث استفاده می شود. اما این موتور و فشار تنها در حرکت به سمت بالا مورد نیاز است و برای حرکت کابین به سمت پایین نیازی به روشن کردن موتور و مصرف توان نیست و تنها با بازکردن یک شیر و خالی کردن روغن جک کابین به آرامی به سمت پایین حرکت می کند. به عبارت دیگر یک سیستم هیدرولیک تنها در نیمی از مسافت حرکتی خود (تنها به سمت بالا) خود توان قابل ملاحظه ای مصرف می کند و در نیمه دیگر (تنها به سمت پایین) از نیروی گرانش استفاده می کند و این موضوع مصرف برق بالاتر آن نسبت به آسانسورهای دوسرعته را منتفی می کند.
آسانسورهای وینچی
نوعی آسانسور است كه با زنجیر یا طناب فولادی آویزان شده و نیروی رانش به طریقی به غیر از اصطكاك به آن وارد می شود. در این نوع آسانسورها قاب وزنه وجود ندارد.
نیروی محرکه
نیروی محرکه موتور آسانسورها سابقاً از موتورهای جریان مستقیم و توسط برق برق جریان مستقیم بود که برای این گونه موتورها از راه اندازهای گوناگونی همانند وارد - لئونارد استفاده می شد. با از دور خارج شدن موتورهای جریان مستقیم (DC) و معرفی موتورهای القایی سه فاز سالهاست که از موتورهای الکتریکی سه فاز القایی یا آسنکرون و اخیراً از موتورهای مغناطیس دائم (PM) و یا سنکرون استفاده می شود. در این موتورها از مکانیسم لنت ترمز استفاده می شود که با استفاده از نیروی اصطکاک مانع از حرکت ناخواسته موتور در حالت توقف می شود.
موتورهای القایی مورد استفاده در آسانسور به همراه گیربکس (جعبه دنده) و چرخ طیار به کار می روند. این موتورها در ابتدا دارای یک استاتور و تک سرعته بودند. این سیستم دارای اشکالاتی از جمله تکان شدید در هنگام کار بود. به خاطر همین تکان شدید بود که سرعت نهایی کابین در این موتورها کم بود. پس از مدتی موتورهای دوسرعته به بازار عرضه شدند. این موتورها دارای دو استاتور جدا گانه هستند که برای دو سرعت تند و کند به کار می روند. تعداد قطب استاتور دور کند معمولاً چهار برابر دور تند است که باعث می شود سرعت دور کند موتور یک چهارم دور تند باشد. در این نوع موتورها استارت کار موتور با دور تند است. دو عامل یعنی نیروی عکس العمل دنده ها در گیربکس و وجود چرخ طیار یا فلای ویل متصل به محور روتور موتور که دارای لختی دورانی است، مانع از تشدید تکان ها می شوند. برای توقف موتور با استفاده از یک مدار الکتریکی استاتور دور کند وارد مدار شده و دور تند از مدار خارج می شود. تغییر جهت حرکت نیز با جابه جایی دو فاز امکان پذیر است.
با معرفی سیستم های کنترل دور موتور القایی که متشکل از یک مبدل (یکسو ساز) و یک اینورتر هستند، استفاده از آنها در صنعت آسانسور به سرعت پیشرفت کرد. مزیت های این درایورها عبارتند از: نرمی حرکت و توقف، بهبود ضریب توان و کاهش بار رآکتیو شبکه برق، امکان استفاده از موتورهای تک استاتوره و حذف چرخ طیار یا فلایویل و در نتیجه کاهش برق مصرفی. این داریورها که انواع مخصوص استفاده در تابلو فرمان آسانسور آن نیز عرضه شده است، با تغییر فرکانس، نمودار حرکتی منظمی از شروع تا انتها و ایستادن آسانسور ایجاد می‌کند. در انواع پیشرفته تر این درایورها معمولاً امکان اتصال به یک تاکومتر یا انکودر نیز وجود دارد. این انکودر با اتصال به محور موتور امکان کنترل حلقه بسته را برای درایور فراهم می کند. وجود فیدبک برای یک سیستم کنترل بسیار حایز اهمیت است و باعث نرمی حرکت فوق العاده در آسانسور می شود.
در هنگام توقف آسانسور به علت بالا بودن اندازه حرکت(تکانه) کابین گاهی اوقات موتور به صورت ژنراتوری کار می کند و نیاز است که انرژی تولید شده توسط موتور در جایی تخلیه شود. در آسانسورهای دوسرعته و در سیستم های قدیمی این انرژی به شبکه برق برگشت داده می شد اما در درایور ها به علت وجود یکسوساز، این انرژی قابل برگشت نیست و باعث ازدیاد شدید ولتاژ بر روی بانک خازنی موجود در درایور شده و امکان آسیب زدن به آن وجود دارد. به همین منظور از یک مقاومت با توان بالا جهت تخلیه این انرژی استفاده می شود که به آن اصطلاحاً مقاومت ترمز گفته می شود.
اما با همه این ها موتورهای القایی با گیربکس معایبی نیز دارند. از جمله آنها پایین بودن بازده الکتریکی موتور (در حدود هشتاد درصد) و پایین بودن بازده مکانیکی گیربکس (در حدود 45 درصد) که موجب افزایش هزینه ها و استهلاک سیستم می شود. به همین خاطر موتورهای سنکرون با مغناطیس دائم کم کم در صنعت آسانسور پدیدار شدند که بازده نهایی آنها گاهی به 95 درصد هم می رسد. گشتاور بسیار بالاتر محور موتور باعث می شود که نیازی به استفاده از گیربکس در این موتورها نباشد.این موتورها دارای سیستم راه اندازی پیچیده‌ای هستند و لزوماً باید با استفاده از درایور و تاکومتر مورد استفاده قرار بگیرند.
تابلو فرمان آسانسور
آسانسورها در گذشته نه چندان دور بوسیله تابلوهای رله‌ای فرماندهی می‌شدند. فرمان از این تابلوها به موتورهای به اصطلاح دوسرعته می‌رسید. این موتورها بوسیله دو سیم پیچی که داشتند قادر بودند با دو سرعت حرکت تند و کند کنند. آسانسور با سرعت تند حرکت می‌کرد و برای ایستادن در سطح طبقات و کاهش تکان زمان ایستادن با تغییر به سرعت کند و طی مسیر کوتاهی با این سرعت می‌ایستاد.
ایراد بزرگ این سیستم تکان در سه زمان در حرکت است. تکان در هنگام راه افتادن, تغییر سرعت به دور کند و ایستادن است. ایراد دیگر مصرف بالای برق و کاهش ضریب توان در این سیستم بدلیل اتصال مستقیم برق سه‌فاز به موتور جهت حرکت است. ضمناً ابعاد این تابلوها بسیار بزرگ و سیستم آن بسیار پیچیده بود و رفع خرابی آن به زمان و مهارت بسیاری نیاز داشت.
ایراد دیگر این سیستم متغیر بودن سطح کابین با طبقات با بارهای متفاوت است چون بدلیل عدم اطلاع موتور از وزن کابین (پر یا خالی بودن آن) همیشه نیروی یکسانی به موتور وارد می‌شود. ایراد دیگر این سیستم آسیب هایی است که در دراز مدت به موتور بدلیل اتصال ناگهانی ولتاژ وارد و باعث کاهش عمر مفید آن می‌شود. ضمناً این شوک در هنگام استارت آسانسور باعث نوسان ناگهانی ولتاژ می‌شود که نه تنها برای آسانسور بلکه برای سایر وسایل برقی مضر است. هر چند از این آسانسورها دیگر نصب نمی‌شود اما تعداد قابل توجهی از این آسانسورهای قدیمی در حال کارکردن هستند.
اما برای رفع اشکالات این تابلوهای رله‌ای بتدریج تابلوهای میکروپروسسوری وارد بازار شد. که در آن آی‌سیها و میکروها جایگزین رله ها شدند و با زبانهای مختلف برنامه‌نویسی برنامه‌ریزی می‌شدند تا حجم تابلوها کوچکتر شود و تعمیرات و رفع خرابی آن توسط افراد متخصص‌تر اما با راحتی بیشتری انجام شود.
این نوع تابلو که به تابلوی دوسرعته معروف است تمام ایرادات تابلوهای رله‌ای را جز ابعاد بزرگ و پیچیدگی تابلو داراست. نصب این تابلو همچنان ادامه دارد با اینکه بدلیل تاثیرات مخرب بر ولتاژ و مصرف بالا در برخی شهرهای بزرگ در ایران ممنوع شده‌است. اما در ساختمانهایی که نیاز به پروانه پایان کار ندارند و یا در تعمیرات آسانسورهای قدیمی همچنان به دلیل قیمت پایین تر آن نسبت به تابلوهای جدید پیشنهاد می‌شود. با پیشرفت الکترونیک صنعتی و ارزان‌تر شدن اینورترها استفاده از آنها در تابلوهای فرمان آسانسور رایج شده است و کم کم جایگزین سیستم‌های کنتاکتوری می‌شوند. کاهش تکان ها در هنگام تغییر سرعت و افزایش ضریب توان به دلیل اتصال با واسطه از طریق بانک خازنی اینورتر از مزایای تابلوهای فرمان اینورتری است که به تابلوهای درایودار شناخته می شوند. آسانسور کلمه ای فرانسوی میباشد.
ساعت : 12:27 pm | نویسنده : admin
|
مطلب بعدی